| Tito | |
|---|---|
| Buste van Titus ( Capitolijnse Musea , Rome ) | |
| Originele naam | Titus Flavius Vespasianus (bij geboorte) Titus Flavius Caesar Vespasianus Augustus (na de opkomst tot keizerlijke macht) |
| Koninkrijk | 24 juni 79 - 13 september 81 |
| Tribunicia potestas | 11 keer: [1] de eerste keer (I) op 1 juli 71 en daarna elk jaar vernieuwd |
| Titels | Pater Patriae , van juni 79 [2] |
| Salutatio imperatoria | 18 keer: [1] I in 70 , [3] (II) in 71 , (III-IV) 72 , (V) 73 , (VI-VIII) 74 , (IX-XII) 76 , (XIII) 77 , [4] (XIV) 78 , [2] (XV) na 8 september 79 [5] en (XVI-XVII-XVIII [1] ) 81 |
| Geboorte | 30 december 39 Rome |
| Dood | 13 september 81 Aquae Cutiliae |
| Voorganger | Vespasianus |
| Opvolger | Domitianus |
| Echtgenoot | Arrecina Tertulla (62-63) [6] Marcia Furnilla (63-65) [7] |
| zonen | Giulia Flavia (van Arrecina Tertulla) [8] Flavia (van Marcia Furnilla) [9] |
| Dynastie | Flavia |
| Vader | Vespasianus |
| Moeder | Flavia Domitilla major |
| militaire tribune | tussen 58 en 60 , [10] eerst in Opper-Duitsland , waar hij Plinius de Oudere als collega had, [11] daarna in Groot-Brittannië [6] |
| wijk | rond 63 [6] |
| Legatus legionis | van de Legio V Macedonica en van de Legio X Fretensis in 66 [12] |
| Consulaat | 8 keer (aangewezen voor de negende keer? [1] ): in 70 (I), 72 (II), 74 (III), [13] 75 (IV), 76 (V), [14] 77 (VI) , [4] 79 (VII) [15] en 80 (VIII). [1] |
| Censuur | tijdens het vorstendom van zijn vader Vespasiano |
| Prefect | van het pretorium |
| pontificaat max | sinds juni 79 [2] |
.jpg/1280px-Titus_(Capitoline_Museums).jpg)
Titus Flavius Caesar Vespasianus Augustus (in het Latijn : Titus Flavius Caesar Vespasianus Augustus ; in de opschriften : IMP · T · CAESAR · VESPASIANUS · AVG · PON · M · TR · POT [16] ; Rome [17] , 30 39 december [18] - Aquae Cutiliae [19] , 13 september 81 [19] ), beter bekend als Titus , was de tiende Romeinse keizer , behorend tot de Flavische dynastie, en regeerde iets meer dan twee jaar [20] van 79 tot 81 , het jaar van zijn dood.
Voordat Titus de troon besteeg, was Titus een bekwaam en gerespecteerd generaal die zich onderscheidde door de onderdrukking van de opstand in Judea in 70 , waarbij de tweede tempel in Jeruzalem werd verwoest [21] . Hij staat bekend om zijn programma voor openbare werken in Rome en om zijn vrijgevigheid bij het helpen van de bevolking na twee rampzalige gebeurtenissen: de uitbarsting van de Vesuvius in 79 en de brand van Rome in 1980 [22] . Vanwege zijn aard en de substantiële overeenkomst met de Senaat, werd hij door Tacitus en andere hedendaagse historici als een goede keizer beschouwd. Beroemd is de definitie die de historicus Suetonius hem gaf:
| ( LA )
"Amor ac deliciae generis humani." |
( IT )
"Liefde en vreugde van de mensheid." |
| ( Suetonius , Het leven van de Caesars , Titus , I ) | |
Biografie
Buste van Vespasianus , vader van Titus ( Pushkin Museum of Fine Arts , Moskou , kopie van het origineel uit het Louvre , Parijs )
familie afkomst
De familie van Tito, de gens Flavia , behoorde tot die Italische adel die in de eerste helft van de eerste eeuw geleidelijk de oudere Romeinse aristocratie verving, verzwakt door de decennia van burgeroorlogen die in de eerste eeuw voor Christus werden uitgevochten [23] De Flaviërs waren in feite niet van adellijke afkomst, maar slaagden er in slechts drie generaties in om van nederige afkomst op te klimmen tot de eer van het keizerlijke paars. [24] Tito's overgrootvader van vaderskant, Tito Flavio Petrone uit Rieti , had als centurion evocatus gevochten in het leger van Gneo Pompeo Magno tijdens de burgeroorlog van 49-45 v.Chr. , vechtend in de slag bij Pharsalus en vluchtend na de nederlaag van de Pompeiërs; [25] hij kreeg gratie van Caesar en werd een tollenaar van veilingen. [24]
Portret van Flavia Domitilla major , moeder van Titus ( Promptuarii Iconum Insigniorum , Guillaume Rouillé )
Petrone's zoon, Tito Flavio Sabino , was een rijke belastinginner in Azië en een renteverstrekker in Helvetia , waar hij stierf. [24] Hij trouwde met Nursina Vespasia Polla en kreeg twee kinderen bij haar: de eerste, Tito Flavio Sabino , bereikte de rang van Praefectus urbi , terwijl de tweede, Tito Flavio Vespasiano , keizerlijke macht verwierf . [24] Polla was de dochter van Vespasio Pollione , driemaal tribuun en daarna prefect, en zuster van een senator van de praetoriaanse orde . [26] Ik.Vespasii waren een adellijke en oude familie, die ter ere van hem een stad had tussen Norcia en Spoleto , genaamd "Vespasia". [24] Dankzij deze invloed van de moederlijke familie wisten de twee zonen van Sabino en Polla de senatoriale rang te verwerven. [27]
De oudste zoon van Sabino, zijn naamgenoot, had een zoon, ook Tito Flavio Sabino , consul in 69 , en twee neven, Tito Flavio Sabino , consul in 82 , en Tito Flavio Clemente , consul in 95 . [28] De jongste zoon, Vespasiano, trouwde met Flavia Domitilla elder , [29] met wie hij Tito Flavio Vespasiano (Tito), geboren in 39 en toekomstige keizer, Flavia Domitilla de jongere , geboren in 45 , en Titus Flavius Domitian had , geboren in 54 en ook hij keizer. [29]
Jeugd (39-58)
Titus werd geboren in Rome op 30 december 39 [30] in een klein huis aan de zuidelijke voet van de Palatijn . [17] In 43 werd zijn vader Vespasianus door keizer Claudius gestuurd als generaal bij de Romeinse invasie van Groot-Brittannië [31] en Titus werd vervolgens samen met Britannico , de erfgenaam van de keizer, aan het hof grootgebracht . [32] De twee werden goede vrienden, maar Britannico werd vergiftigd en Titus, die bij hem aan tafel zat, slikte vergif en was lange tijd ziek. [32]Ter ere van zijn jeugdvriend Tito liet hij als keizer twee van zijn standbeelden oprichten, een in goud op de Palatijn en een ruiter in ivoor, die in processies werd gedragen. [32] Er wordt gezegd dat toen een waarzegger naar het keizerlijk paleis werd geroepen om de toekomst van Britannicus te zien, hij zei dat de zoon van Claudius nooit keizer zou worden, terwijl Titus dat zeker zou doen. [32] Tijdens zijn adolescentie ontving Tito een militaire opleiding naast een literaire opleiding, waardoor hij bekwaam werd in zowel het oefenen van wapens als in het rijden, evenals in poëzie en welsprekendheid in zowel Grieks als Latijn . [33]
Portretten van de twee vrouwen van Titus ( Promptuarii Iconum Insigniorum , Guillaume Rouillé )
Militaire carrière en politieke opkomst (58-79)
Tussen 58 en 60 [10] was hij eerst militair tribuun in Boven-Duitsland , waar hij Plinius de Oudere als zijn collega had, [11] daarna in Groot-Brittannië , [6] waarschijnlijk ter gelegenheid van de overplaatsing naar het eiland van een versterking voorwaardelijke navolging van de opstand van Boudicca . [34] In deze jaren onderscheidde hij zich door zijn waarde en gematigdheid, in feite werden in de twee provincies vele standbeelden ter ere van hem opgericht. [6] Rond 63hij keerde terug naar Rome om zijn juridische carrière met succes voort te zetten en bereikte de positie van quaestor . [6]
Buste van Giulia Flavia , dochter van Tito en waarschijnlijk van zijn eerste vrouw Arrecina Tertulla ( Getty Villa , Pacific Palisades , Californië )
In deze periode trouwde hij met Arrecina Tertulla , [6] dochter van een voormalige prefect van het praetorium van Caligula , Marco Arrecino Clemente . [35] Tertulla stierf echter in 62 en het jaar daarop hertrouwde Tito met Marcia Furnilla , [7] met wie hij een dochter had, maar van wie hij scheidde zonder te hertrouwen. [6] Furnilla behoorde tot een adellijke familie van consulaire rang, [36] echter verbonden met de senatoriale oppositie tegen Nero , zozeer zelfs dat Furnilla's oom, Barea Sorano , en zijn dochter Serviliaze stierven in de Neronische zuiveringen, na de mislukte samenzwering van Piso in 65 ; [37] Volgens sommige moderne historici werd de beslissing om van Furnilla te scheiden juist genomen om hem de vermoedens van samenzwering met de samenzwering weg te nemen. [38] Tito had verschillende dochters, [39] tenminste één van hen uit Furnilla [6] (gewoon Flavia genoemd [9] ), maar slechts één overleefde, Giulia Flavia , die hij waarschijnlijk had uit Arrecina, wiens moeder ook heette zij Giulia. [8]
Campagne in Judea (66-68)
Aan het einde van 66 kreeg Vespasianus van keizer Nero de opdracht om naar Judea te gaan : [40] in feite hadden de rebellen de legatus Augusti pro praetore , Gaius Cestius Gallus , verslagen . [41] Bovendien werd Vespasianus niet beschouwd als een man voor wie Nero had kunnen vrezen, aangezien zijn afkomst nederig was en hij nauwelijks als keizer zou zijn aanvaard. [42] Vespasianus verliet toen Achaia , waar hij samen met Nero was, passeerde Ellesponto met zijn leger en kwam aan in Syrië . [12]Tegelijkertijd stuurde hij ook zijn achtentwintigjarige zoon Tito naar Alexandrië , met als doel het bevel over de Legio V Macedonica en de Legio X Fretensis op zich te nemen . [12] Zo werd het Romeinse leger in Judea versterkt met twee nieuwe legioenen , een cavalerievleugel en achttien cohorten . [43]
Titus arriveerde in Egypte en daar verzamelde hij de troepen die door Vespasianus van hem waren gevraagd; Daarna vertrok hij naar de stad Ptolemais om zich weer bij zijn troepen aan te sluiten bij de Legio XV Apollinaris , geleid door zijn vader, vijf cohorten uit Caesarea en vijf cavalerievleugels uit Syrië . [44] De twee Flaviërs kregen ook militaire hulp van de cliëntkoningen Antiochus IV van Commagene , Herodes Agrippa II , Gaius Julius Soaemus en Malco II . [44]
In mei 67 was Vespasianus betrokken bij de moeilijke belegering van Iotapata en daarom besloot hij een van zijn ondergeschikten te sturen om het nabijgelegen Iafa te veroveren . [45] Dit was Marcus Ulpius Trajanus , de vader van de toekomstige keizer Trajanus , die, onder bevel van het X-legioen, het beleg van Iafa begon en, nadat hij de Joden in een directe aanval had verslagen, de aanwezigheid van Titus had gevraagd, dus dat de glorie van de overwinning aan zijn opperste generaal kon worden gegeven. [45] Titus ging toen de stad binnen en veroverde het, waarmee hij het beleg beëindigde. [45] De zoon van de generaal keerde toen terug naar Iotapataen hij leidde zelf een directe aanval op de vijand: tijdens de nacht kwamen hij, de tribune Domizio Sabino en een deel van het XV-legioen in het geheim de stad binnen, waarbij hij de schildwachten doodde en de deuren opende voor het leger, dat de stad veroverde voordat de rebellen sloten in de citadel kon het opmerken. [46]
In augustus van datzelfde jaar ging Vespasianus, nadat hij met succes Iotapata had veroverd [47] , op weg naar Tarichee , een bolwerk van het Joodse leger. [48] Hier sloeg hij zijn kamp op en stuurde zijn zoon Titus om met zeshonderd gekozen ridders op te trekken. [48] Tito, die dichter bij de stad was gekomen, realiseerde zich dat er te veel tegenstanders waren en stuurde onmiddellijk verzoeken om onmiddellijke versterking naar zijn vader. [49] Vespasianus stuurde nog eens vierhonderd ridders onder bevel van Trajanus en tweeduizend boogschutters onder bevel van Antonio en Silone. [50] De strijdhet was bloedig: de Romeinse cavalerie stond frontaal tegenover de vijanden terwijl de boogschutters op de berg waren gestationeerd om degenen aan te vallen die terugkeerden naar de stad; de Joden werden zo verslagen en moesten zich met zware verliezen terugtrekken in de vesting. [50] Toen het verslagen leger terugkeerde naar de stad, ontstond er onmiddellijk onrust, omdat velen zich wilden overgeven. [51] Titus, die het grote lawaai van de menigte hoorde, besloot onmiddellijk aan te vallen terwijl de bewoners werden afgeleid. [51] De generaal leidde het leger naar de poorten van de stad, die de bewakers verrasten en binnen de muren vielen. [52] Veel burgers werden gedood en vele anderen vluchtten. [52]Tito informeerde onmiddellijk zijn vader, die in de stad aankwam en bewakers op alle muren plaatste. [53]
Onmiddellijk daarna verhuisde Vespasianus naar Gamala om het beleg te beginnen en Titus kreeg de opdracht om naar Antiochië te gaan om te bemiddelen met Gaius Licinius Mucianus , gouverneur van Syrië en als zodanig verantwoordelijk voor Judea, zodat de twee generaals de bevoegdheden op een winstgevende manier konden verdelen: Tito slaagde in de taak en voegde zich bij zijn vader in de oorlog. [54] In september, toen Titus terugkeerde uit Syrië, was het beleg nog aan de gang en daarom besloot de zoon van de generaal om tweehonderd gekozen ridders mee te nemen en heimelijk de stad binnen te gaan. [55]Tito werd echter opgemerkt door enkele schildwachten en veel inwoners wisten hun toevlucht te zoeken in de citadel, terwijl degenen die overbleven werden gedood. [55] Vespasianus arriveerde toen met de rest van zijn leger en ook de citadel, in algemene chaos, werd ingenomen en de stad verslagen. [55]
.jpg/1280px-Glyptothek,_Munich_(13271550324).jpg)
Alleen de kleine stad Giscala , in Galilea, moest nog worden onderworpen, waar de inwoners in opstand waren gekomen onder de druk van een zekere Giovanni ben Levi . [56] Hiertegen stuurde Vespasianus Titus om duizend ridders te leiden, terwijl het 10e legioen naar Scythopolis werd gestuurd en hij, samen met de andere twee, naar Caesarea ging om de soldaten wat rust te geven. [56] Titus kwam toen in de buurt van de stad en begreep meteen dat hij het gemakkelijk had kunnen nemen; Moe van bloedbaden door zijn eigen, maar hij besloot in het reine te komen. [57]Titus probeerde de revolutionairen over te halen zich over te geven, aangezien ze nu alleen waren tegen de Romeinen en hun weinige strijdkrachten geen effect zouden hebben op zijn machtige troepen. [57] De inwoners van de stad konden de argumenten van de generaal echter niet horen omdat hij verhinderd was de muren te naderen en de stad te verlaten. [58] Johannes sprak zelf met de Romein en legde uit dat, aangezien het op de sabbat was, de Joden niet konden vechten of onderhandelen en Titus overtuigde om te kamperen in de nabijgelegen stad Cidala, dichtbevolkt en verbonden met de Romeinen. [58] In de nacht vluchtte Johannes naar Jeruzalemen hij nam vele mannen, vrouwen en kinderen mee. Terwijl ze vluchtten, werden velen echter bang en verspreidden ze zich van de straat, terwijl ze de langzamere achterlieten en veel van hun metgezellen doodden in de verwarring en duisternis. [59] De volgende dag, toen Titus bij de poorten van de stad aankwam, werd hij begroet als bevrijder van de onderdrukker en werd hij geïnformeerd over de vlucht van Johannes. [60] Toen stuurde hij mannen om hem te achtervolgen, maar hij was al in Jeruzalem aangekomen en werd niet gevangengenomen; echter, ongeveer zesduizend van zijn nog steeds vluchtende mannen werden gedood en iets minder dan drieduizend vrouwen en kinderen werden teruggebracht naar de stad. [60]Tito liet toen een deel van de stadsmuren slopen als teken van verovering van de stad en schonk de relschoppers gratie, waardoor een garnizoen in de stad achterbleef. [60] Zo werd heel Galilea veroverd en maakten de Romeinen zich op voor de aanval op Jeruzalem. [60]
De vernietiging van de Tempel van Jeruzalem , Francesco Hayez , olieverf op doek , 1867 ( Academie voor Schone Kunsten , Venetië )
Burgeroorlog en de verwoesting van Jeruzalem (68-70)
In 68 was Vespasianus klaar om de belegering van de stad Jeruzalem te beginnen toen hij het plotselinge nieuws van de dood van keizer Nero ontving . [61] Toen besloot de generaal alle militaire acties stop te zetten totdat hij hoorde dat de proconsul van Hispania Tarraconensis Servius Sulpicius Galba was gekozen als opvolger van het vorstendom ; Vervolgens stuurde hij zijn zoon Titus naar Rome om hulde te brengen aan de nieuwe keizer, hem te informeren over de Joodse campagne en hem om instructies te vragen over wat hij moest doen. [62] Toen hij nog in Korinthe was, langs de kust van deAchaia , in januari 69 , hoorde Tito dat Galba was gedood en dat Othon het bevel in zijn plaats had overgenomen ; daarom besloot hij terug te keren naar Syrië om zich met zijn vader te herenigen en samen te beslissen hoe te handelen, om geen gijzelaar te zijn in de handen van de nieuwe keizer en omdat het zinloos was om een conflict tegen buitenlanders voort te zetten als hun eigen natie in een burgeroorlog. [63]
Vespasianus hoorde later dat Vitellius de plaats van Otho had ingenomen door hem in de strijd te verslaan en was erg van streek door deze nieuwe situatie, omdat hij niet geloofde dat Vitellius in staat was het rijk te regeren. [64] Toen begon hij erover te denken om zelf naar Rome terug te keren en de troon op te eisen, maar aangezien het seizoen nog niet gunstig was, ging hij eerst naar Antiochië en besloot toch de paarse op te eisen, geduwd door zijn soldaten. [65] In Italië veroverden legers die loyaal waren aan Vespasianus, dankzij soldaten onder leiding van zijn zoon Domitianus , Rome en doodden Vitellius, terwijl de nieuwe keizer nog in Alexandrië was . [66]Daar werd Vespasianus vergezeld door vele ambassadeurs van steden en volkeren die hem feliciteerden met het veroveren van het rijk, maar aangezien de winter al was aangebroken, besloot hij in Egypte te blijven . [67]
Vespasianus en Titus werden benoemd tot consul voor het jaar 70 en beiden namen hun ambt terwijl ze weg waren van Rome, [68] aangezien Vespasianus nog in Egypte was en Titus samen met een select deel van het leger naar Judea was teruggestuurd en in Caesarea was aangekomen na ongeveer een week rijden. [69] Het jaar daarop werd Jeruzalem geplunderd, de tempel verwoest en een groot deel van de bevolking werd vermoord of gedwongen de stad te ontvluchten. Tijdens zijn verblijf in Jeruzalem had Titus een affaire met Berenice van Cilicia , dochter van Herodes Agrippa I. Alle feiten met betrekking tot de opstand en de val van Jeruzalem worden door de joodse historicus Flavius Josephus verteld in zijn werk Joodse oorlog .
De verdiensten van Tito in de Joodse oorlog zijn moeilijk te wegen, aangezien de belangrijkste bron van de oorlog, de Joodse oorlog van Josephus, werd geschreven door de Joodse commandant van het fort van Iotapata , belegerd en veroverd in 67 door Tito, die toen smeedde relaties van klanten met de Flavische dynastie. In de beschrijvingen van Joseph is Titus de heldhaftige commandant die vijf vijandelijke centra belegerde en veroverde, [70] maar als we het standpunt van de auteur in overweging nemen, is het duidelijk dat aan het begin van de campagne Tito, die geen eerdere leiderschapservaringen had, hij was niet zo briljant. [71]
Het vorstendom Vespasianus (70-79)
Bij zijn terugkeer naar Rome vanuit Judea in 71 , werd Titus in triomf verwelkomd . Hij was meerdere malen consul tijdens het bewind van zijn vader ( 70 , 72 , 74 , 75 , 76 , 77 , 79 ); hij was ook een censor en prefect van de Praetoriaanse Garde, waarmee hij zijn loyaliteit aan de keizer verzekerde.
Vorstendom (79-81)
Interne administratie
Tito volgde zijn vader Vespasiano op in 79 en dwong daarmee voor een korte tijd de terugkeer naar het dynastieke regime door de overdracht van keizerlijke macht af. Suetonius schreef zoals toen velen vreesden dat Titus zich als een nieuwe Nero zou gedragen, vanwege de talrijke ondeugden die aan hem werden toegeschreven. Integendeel, hij was een geldige en gewaardeerde keizer, geliefd bij het volk, die snel zijn deugden erkende. Hij maakte een einde aan de processen wegens verraad, strafte de delatores en organiseerde weelderige gladiatorenspelen , zonder dat de kosten daarvan door de zakken van de burgers moesten worden gedragen. Hij voltooide de bouw van het Flavische amfitheater en liet de baden bouwen, naar hem vernoemd, op de plaats waar de Domus Aurea zich bevond , het gebied teruggeven aan de stad.
De tragedie van de Vesuvius (79)
.jpg/1280px-Ch%C3%A2teau_de_Versailles,_galerie_des_glaces,_buste_d'empereur_romain_03_(Titus).jpg)
De uitbarsting van de Vesuvius in 79 - die de verwoesting van Pompeii en Herculaneum en zeer ernstige schade aanrichtte in de steden en gemeenschappen rond de Golf van Napels - en een rampzalige brand die het jaar daarop in Rome uitbrak, stelden Tito in staat zijn vrijgevigheid te tonen. : in beide gevallen droeg hij met zijn eigen vermogen bij om de schade te herstellen en het lijden van de bevolking te verlichten. Deze incidenten, en het feit dat er tijdens zijn vorstendom geen doodvonnis werd uitgesproken..., leverde hem de benaming onder zijn tijdgenoten van "verrukking van het menselijk ras" op ( Ausonio hervormde deze benaming toen met het argument, in Caesar, Titus, dat het vorstendom Titus nogal "gelukkig was in zijn beknoptheid").
Hij bezocht Pompeii onmiddellijk na de rampzalige uitbarsting en het jaar daarop opnieuw. Tijdens zijn bewind kreeg hij ook te maken met de opstand van Terentius Maximus , bijgenaamd de " Valse Nero " vanwege zijn gelijkenis met de keizer: Terentius werd gedwongen de Eufraat over te steken , waar hij onderdak vond bij de Parthen .
Overlijden en opvolging (81)
Na slechts twee jaar regeerperiode werd Tito ziek en stierf in een villa die hij bezat. De bronnen spreken van hevige koorts: volgens Suetonius zou hij zijn getroffen door malaria terwijl hij de zieken bijstond, of vergiftigd zijn door zijn persoonlijke arts Valeno op bevel van zijn broer Domitianus . De Talmoed , wiens tekst hem afbeeldt met een aanmatigend en wreed karakter, vertelt in detail de oorsprong van zijn ziekte en de epiloog. Na zijn dood werd hij vergoddelijkt door de Senaat, en een triomfboog die zijn apotheose uitbeeldde, werd door Domitianus zelf op het Forum Romanum gebouwd om zijn militaire heldendaden in Judea te vieren . Titus werd voor het eerst begraven inMausoleum van Augustus en later in de Tempel van de Gens Flavia , het familiemausoleum. Op het Forum Romanum werd zijn "genie" samen met die van zijn vader verheerlijkt in de tempel van Vespasianus .
Zijn goede reputatie bleef in de loop der jaren intact, zozeer zelfs dat hij later als model werd gekozen door de " Vijf goede keizers " van de tweede eeuw ( Nerva , Traiano , Adriano , Antonino Pio en Marco Aurelio ); zelfs vandaag de dag wordt een aan hem toegeschreven uitdrukking gebruikt ( Amici, hodie diem perdidi - "Vrienden, vandaag verloor ik een dag") die hij zou hebben uitgesproken bij zonsondergang op een dag waarop hij niet de kans had gehad om goed te doen.
Keizerlijke munten van de periode
Opmerking
- ^ a b c d e CIL III, 6732 .
- ^ a b c CIL XVI, 24 .
- ^ AE 1955, 198
- ^ a b CIL VIII, 8 , AE 1951, 206 en AE 1963, 11 .
- ^ AE 1927, 96 ; AE 1957, 169 .
- ^ a b c d e f g h i Suetonius, Lives of the Caesars , Titus , IV .
- ^ a b Jones 2002 , p. 20 .
- ^ a b Jones, Milns 2002 , p. 96, 167 .
- ^ a b Jones 2002 , p. 38 .
- ^ a b Birley 2005 , p. 279-280 .
- ^ a b Plinius de Oudere, Naturalis Historia , Voorwoord , 3 .
- ^ a b c Josephus, Joodse Oorlog , III, 1.3 .
- ^ CIL VII, 1204 .
- ^ RIB-2-1, 2404,34 en 35.
- ^ AE 1957, 169 ; CIL XVI, 24 .
- ^ Volledige tekst van het opschrift: Keizer Titus Caesar Vespasianus Augustus, Pontifex Maximus, Tribunicia Potestas CIL XVI, 24 .
- ^ a b Suetonius, Het leven van de Caesars , Titus , I.
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Titus , I-XI .
- ^ a B Suetonius, Het leven van Caesars , Titus , XI .
- ^ Cassius Dio , LXVI , 26,4
- ^ Cassius Dio , LXV , 12.1
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Titus , VIII .
- ^ Jones, Milns 2002 , p. 3 .
- ^ a b c d e Suetonius, Lives of the Caesars , Vespasianus , I.
- ^ Jones, Milns 2002 , p. 1 .
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Vespasianus , I ; Smit 1849 , vol. III, Pollio, Vespasius .
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Vespasianus , II ; Jones, Milns 2002 , p. 2 .
- ^ Smith 1849 , vol. Ik, Clemens, T. Flavius .
- ^ a B Suetonius, Het leven van Caesars , Vespasianus , III .
- ^ Cassius Dio , XLVI, 18,4 ; Suetonius, Het leven van de Caesars , Titus , XI ; Filocalo, chronograaf uit 354 , december ; Suetonius geeft eerst 41 aan als zijn geboortejaar , maar corrigeert zichzelf later; Jones, Milns 2002 , p. 91 .
- ^ Tacitus, De vita en moribus Iulii Agricolae , XIII ; Jones, Milns 2002 , p. 8 .
- ^ a b c d Suetonius, Het leven van de Caesars , Titus , II .
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Titus , III .
- ^ Tacitus, Annales , XIV, 38 ; Birley 2005 , p. 279-280 .
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Gaius Caesar , LVI .
- ^ Jones 2002 , p. 11 .
- ^ Tacitus, Annales , XVI, 30-33 .
- ^ Jones, Milns 2002 , p. 11 ; Townend 1961 , p. 57 .
- ^ Filostratus, Apollonius , VII, 7
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , III, 1.2 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , II, 19,9 ; Tacitus, Historiae , V, 10 .
- ^ Suetonius, Het leven van de Caesars , Vespasianus , IV .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , III, 4.2 ; Suetonius, Het leven van de Caesars , Vespasianus , IV .
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , III, 4.2 .
- ^ a b c Josephus Josephus, Joodse oorlog , III, 7.31 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , III , 7.34
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , III , 7.36
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , III, 10.1 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , III , 10.2
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , III, 10.3 .
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , III, 10.4 .
- ^ a b Josephus Josephus, Joodse oorlog , III, 10.5 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , III , 10.6
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 1.5 ; Morgan 2006 , p. 175 .
- ^ a b c Josephus, Joodse Oorlog , IV, 1.10 .
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 2.1 .
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 2.2 .
- ^ a b Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 2.3 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 2.4 .
- ^ a b c d Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 2.5 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 9.2
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 9.2 ; Tacitus, Historiae , I, 10; II, 1 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 9.2 ; Tacitus, Historiae , II, 1 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 10.1, 2
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 10-11 .
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 11.4, 5
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV , 11.5
- ^ Tacitus, Historiae , IV, 38
- ^ Flavius Josephus, Joodse oorlog , IV, 11.5 ; Tacitus, Historiae , IV, 51 .
- ^ Josephus Flavius, Joodse Oorlog , iii-iv.
- ^ Donahue, John, “Titus Flavius Vespasianus (79-81 na Christus)”, De Imperatoribus Romanis , 23 oktober 2004. < Titus Flavius Vespasianus (79-81 na Christus) .
Bibliografie
- Primaire bronnen
- ( GRC ) Cassius Dio , Historia Romana .
(( EN ) Romeinse geschiedenis - Engelse vertaling op LacusCurtius ). - Filocalo , chronograaf uit 354 .
- ( GRC ) Filostrato , Vita Apollonii Tyanei . ( Het leven van Apollonius Gearchiveerd op 21 februari 2008 op het internetarchief . - Engelse vertaling door FC Conybeare) .
- ( GRC ) Flavius Josephus , Joodse oorlog , boeken II-III. (( EN ) De oorlog van de Joden - Engelse vertaling door William Whiston).
- Plinius de Oudere , Naturalis Historia . ( The Natural History - Engelse vertaling door John Bostock ) .
- Suetonius , De Vita Caesarum , boeken IX-X.
- ( IT ) De vita Caesarum - Italiaanse vertaling van Progettiovidio;
- ( NL ) De vita Caesarum - Latijnse tekst, Engelse vertaling op LacusCurtius .
- Tacitus , Annales , boeken XIV-XVI.
- Tacitus , Historiae , boek V.
- ( IT ) Verhalen - Italiaanse vertaling door Bernardo Davanzati;
- ( NL ) The Histories - Engelse vertaling door Alfred John Church en William Jackson Brodribb.
- ( IT ) Verhalen
- Tacitus , De vita en moribus Iulii Agricolae . (( EN ) De vita et moribus Iulii Agricolae - Engelse vertaling door Alfred John Church en William Jackson Brodribb).
- Moderne historiografische bronnen
- in Italiaans
- Filippo Coarelli (onder redactie van), Divus Vespasianus: de tweeduizendste verjaardag van de Flaviërs , Milaan, Electa, 2009. ISBN 88-370-7069-1
- Vittorangelo Croce Titus: de keizer die Jeruzalem vernietigde , Rome, Newton Compton, 2007. ISBN 978-88-541-0721-2
- Michael Grant , de Romeinse keizers: geschiedenis en geheimen , Rome, Newton Compton, 1984. ISBN 88-541-0202-4
- Santo Mazzarino , Het Romeinse Rijk , Rome - Bari , Editori Laterza, 1973, 1976, 1984.
- Pietro Nelli, Romeinse munten Empire Titus , Rome, Lulu, 2011. ISBN 978-1-4475-2304-8
- Pietro Nelli, De keizer van nederige afkomst: Titus Flavius Vespasianus , Rome, Lulu, 2010. ISBN 978-1-4092-9010-0
- Mario Pani, Het vorstendom van de Flaviërs tot Adriano in Andrea Schiavone en Arnaldo Momigliano (onder redactie van), Storia di Roma , Turijn, Einaudi, 1990, vol. II, deel 2; ook heruitgegeven als Einaudi Geschiedenis van de Grieken en Romeinen , Milaan, Ediz. de Il Sole 24 ORE , 2008 (v. vol. XVI)
- in Engels
- Anthony Richard Birley, De Romeinse regering van Groot-Brittannië , Oxford University Press, 2005, ISBN 0-19-925237-8 .
- Albino Garzetti, Van Tiberius tot de Antonines: Een geschiedenis van het Romeinse Rijk van 12-192 na Christus , London , Methuen & Co. LTD., 1974, ISBN 0-416-70480-8 .
- Brian Jones, The Emperor Domitianus , Routledge , 2002, ISBN 978-1-134-85313-7 .
- Brian Jones en Robert Milns, Suetonius: The Flavian Emperors: A Historical Commentary , London , Bristol Classical Press, 2002, ISBN 1-85399-613-0 .
- Gwyn Morgan, 69 AD: Het jaar van vier keizers , Oxford University Press, 2006, ISBN 978-0-19-802887-1 .
- Gavin Townend, Sommige Flavische connecties , in The Journal of Roman Studies , 1961.
- William Smith , Woordenboek van Griekse en Romeinse biografie en mythologie , delen I-III, 1849.
Andere projecten
- Wikisource bevat een pagina gewijd aan Tito
- Wikiquote bevat citaten van of over Tito
- Wikimedia Commons bevat afbeeldingen of andere bestanden over Tito
Externe links
- Keizer Titus , op Treccani.it - Online Encyclopedias , Instituut van de Italiaanse Encyclopedie .
- Gastone M. Bersanetti, TITO-keizer , in Italian Encyclopedia , Institute of the Italian Encyclopedia , 1937.
- Tito , in Dictionary of History , Instituut voor de Italiaanse Encyclopedie , 2010.
- ( EN ) Tito , in Encyclopedia Britannica , Encyclopædia Britannica, Inc.
- ( ES ) Tito , in Diccionario biográfico español , Real Academia de la Historia .
- ( EN ) Tito , in Katholieke Encyclopedie , Robert Appleton Company.
| Autoriteit controle | VIAF ( EN ) 83217593 ISNI ( EN ) 0000 0001 1576 4060 BAV 495/174400 CERL cnp00396707 ULAN ( EN ) 500115698 LCCN ( EN ) n80108741 GND ( DE ) 118622951 BNE ( ES ) XX1435373 ( datum ) NF ( _ FR _ _ Bb ) (datum ) J9U ( EN , HE ) 987007268949205171 (onderwerp) NSK ( HR ) 000110857 WorldCat Identities ( EN ) lccn - n80108741 |
|---|
All Rights Reserved © 2022