Italiaanse taal

Italiaans
Ingesproken	Italië San Marino Vaticaanstad Zwitserland (kantons Ticino en Graubünden ) Slovenië ( kust-Karst ) Kroatië ( Istrië , Rijeka , Dalmatië ) Brazilië ( Santa Teresa , Vila Velha , Rio Grande do Sul )             Vanwege immigratie wordt Italiaans ook gesproken door kleine gemeenschappen van sprekers in verschillende staten .
Sprekers
Totaal	68 miljoen, waarvan ongeveer 64,8 moedertaalsprekers en 3,1 niet-moedertaalsprekers (Ethnologue, 2021)
Classificatie	23 (2021)
Andere informatie
Schrijven	Latijns alfabet
Jongen	Inflexief - accusatief SVO (semi-vrije volgorde)
taxonomie
fylogenie	Indo -Europese talen  Cursief   Romaans    Italo-Westerse     Romaans Westerse Romaans      Italo-Dalmatisch       Italo-Romaans [1]         Italiaans
officieel statuut
Officier in	Europese Unie UNESCO OVSE Italië Zwitserland San Marino Vaticaanstad Orde van Malta
Minderheid erkend in	Slovenië Kroatië Brazilië
Classificatiecodes
ISO 639-1	it
ISO 639-2	ita
ISO 639-3	ita( NL )
Glottolog	ital1282( NL )
Linguasphere	51-AAA-q
Uittreksel in taal
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens , art. 1 Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Ze zijn begiftigd met verstand en geweten en moeten tegenover elkaar in een geest van broederschap handelen.
Geografische spreiding van de Italiaanse taal: in donkerblauw de gebieden waarin het een meerderheid heeft, in lichtblauw de gebieden waarin het een minderheid is of in het verleden een meerderheid was.
Handleiding

Italiaans ( [ italjaːno ] ^{[Note 1]} luister ^{[ ? · Info ]} ) is een Romaanse taal die voornamelijk in Italië wordt gesproken .

Het staat op de 23e plaats van talen door het aantal sprekers in de wereld en in Italië wordt het gebruikt door ongeveer 58 miljoen inwoners. ^[2] In 2015 was Italiaans de moedertaal van 90,4% van de Italiaanse inwoners, ^[3] die het vaak verwerven en gebruiken samen met de regionale varianten van het Italiaans , regionale talen en dialecten . In Italië wordt het op grote schaal gebruikt voor alle soorten communicatie in het dagelijks leven en komt het veel voor in de nationale media , in het openbaar bestuur van de Italiaanse staat en in uitgeverijen.

Behalve dat het de officiële taal van Italië is, is het ook een van de officiële talen van de Europese Unie , ^{[Noot 2]} van San Marino , ^[4] van Zwitserland , ^[5] van Vaticaanstad en van de Soevereine Militaire Orde van Malta . Het wordt ook erkend en beschermd als de "taal van de Italiaanse nationale minderheid" door de Sloveense en Kroatische grondwet in de gebieden waar de bevolking van het Istrische dialect leeft.

Het is wijdverbreid in de Italiaanse emigratiegemeenschappen , het is ook om praktische redenen algemeen bekend in verschillende geografische gebieden en het is een van de meest bestudeerde vreemde talen ter wereld. ^[4]

Historisch gezien is het Italiaans tussen de vijftiende en zestiende eeuw een gecodificeerde taal op basis van het literaire Florentijns dat in de veertiende eeuw werd gebruikt . ^[6]

Geschiedenis

Hetzelfde onderwerp in detail: Geschiedenis van de Italiaanse taal .

Dante Alighieri , beschouwd als de vader van de Italiaanse taal

Italiaans is een neo -Latijnse taal , dat wil zeggen, afgeleid van het vulgaire Latijn dat in de Romeinse oudheid in Italië werd gesproken en door de eeuwen heen grondig is veranderd. ^[7]

Van vulgair Latijn tot Italiaanse volkstaal

Hetzelfde onderwerp in detail: vulgair Latijn .

Al in het klassieke tijdperk was er een "vulgair" gebruik van het Latijn, dat tot ons is gekomen door niet-literaire teksten, graffiti , niet- officiële inscripties of literaire teksten die zorgvuldig de gesproken taal reproduceren, zoals vaak gebeurt in komedie . ^[8] Daarnaast was er een 'literair' Latijn, overgenomen door klassieke schrijvers en gekoppeld aan de schrijftaal, maar ook aan de taal die wordt gesproken door de meest maatschappelijk relevante en opgeleide klassen. ^[8]

Met de val van het Romeinse Rijk en de vorming van de Romeins-barbaarse koninkrijken , was er een sclerotisering van het geschreven Latijn (dat een administratieve en scholastische taal werd), terwijl het gesproken Latijn steeds nauwer versmolt met de dialecten van de gelatiniseerde volkeren , waardoor de neo-Latijnse talen, waaronder het Italiaans, tot leven komen. ^[9]

Historici van de Italiaanse taal bestempelen de toespraken die zich op deze manier in Italië tijdens de Middeleeuwen ontwikkelden als "vulgaire Italianen", in het meervoud, en nog niet als "Italiaanse taal". In feite laten de beschikbare getuigenissen duidelijke verschillen zien tussen de toespraken van de verschillende gebieden, terwijl er geen algemeen vulgair referentiemodel was.^{[ zonder bron ]}

Het eerste traditioneel erkende gebruiksdocument van een Italiaanse volkstaal is een notariële placit, bewaard in de abdij van Montecassino , afkomstig uit het Prinsdom Capua en daterend uit 960 : het is de Placito cassinese (ook wel Placito di Capua of "Placito capuano" genoemd) "), wat in wezen een gezworen getuigenis is van een inwoner over een geschil over de eigendomsgrenzen tussen het benedictijnenklooster van Capua met betrekking tot de benedictijnen van de abdij van Montecassino en een klein nabijgelegen leengoed, dat ten onrechte een deel van het grondgebied van de abdij had bezet : « Sao ko kelle terre per kelle doeleinden que ki bevat dertig jaar dat het Sancti Benedicti-deel ze bezat.»(" Ik weet [ik verklaar] dat die gronden binnen de hier vermelde grenzen (hier vermeld) al dertig jaar eigendom zijn van de Benedictijnse orde "). ^[7] Het is slechts een zin, die echter om verschillende redenen nu als "vulgair" en niet langer eerlijk Latijn kan worden beschouwd: de naamvallen (behalve de genitief Sancti Benedicti , die de dictie van het kerkelijk Latijn overneemt) zijn verdwenen, de voegwoord ko ("dat") en het demonstratieve kelle ("die"), morfologisch het werkwoord sao (van het Latijnse sapio) ligt dicht bij de Italiaanse vorm, enz. Dit document wordt op de voet gevolgd door andere placites uit hetzelfde geografisch-linguïstische gebied, zoals de Placito di Sessa Aurunca en de Placito di Teano .^{[ zonder bron ]}

De invloed van de Siciliaanse school

Een van de eerste gevallen van supra-regionale verspreiding van de taal was de poëzie van de Siciliaanse School , geschreven in het "illustere" Siciliaanse omdat het werd verrijkt met frenchisms, Provençaals en Latinisms, ^[10] door talrijke actieve dichters (niet alle Sicilianen) voor het midden van de dertiende eeuw in de omgeving van het keizerlijk hof. Sommige taalkenmerken met deze oorsprong zouden ook door de Toscaanse schrijvers van volgende generaties zijn overgenomen en bleven eeuwen of tot nu toe in de Italiaanse (en niet) poëtische taal: van de monoftongized vormen als kern en loco tot de conditionals in -ia ( bijvoorbeeld saria want het zou zijn) naar de achtervoegsels in gebruik in Sicilië afgeleid van Provençaalse als -anza (bijv . alligranza voor vreugde , vliezig , gewoonte , vergadering ) of -ura (bijv . freddura , chiarura , groenten ) en anderen ^{[11] [12] [13]} of woorden zoals het werkwoord lijkt voor de mening dat het voor Dante een "geleerd woord" was (van Provençaalse oorsprong, ook Italiaans bereikt via Siciliaanse tekst). ^[14] De Siciliaanse Schoolleert grote productiviteit in het gebruik van de bovengenoemde achtervoegsels en voorvoegsels (de laatste komen meestal uit het Latijn ) zoals dis -: disfidarsi , s -: sorry , mis -: miscreant , misdoing en vele anderen. Er waren al afkortingen zoals dir (zeg) of amor (liefde) en andere latinismen; bijvoorbeeld het woord amuri , in het Siciliaans, afgewisseld met liefde (Latinisme). ^[10] De bijdrage van de Siciliaanse school was opmerkelijk:

Van vulgair Toscaans tot Italiaans

Illustratie uit het begin van de 20e eeuw die de taal van ja viert met het beeld van Dante en zijn beroemde zin bovenop de driekleur

De structuur van het Italiaans is in wezen afgeleid van die van de veertiende-eeuwse Florentijnse volkstaal. De rol van deze volkstaal bij de vorming van het Italiaans is zo belangrijk dat historici van de taal in sommige gevallen het veertiende-eeuwse Florentijnse al beschrijven als "oud-Italiaans" en niet als "Florentijns vulgair". ^{[Notitie 3]}

Onder de talrijke eigenschappen die het Italiaans overneemt van het veertiende-eeuwse Florentijnse, en die in plaats daarvan geen verband hielden met bijna alle andere Italiaanse volkstaal, kunnen vijf onderscheidende elementen die door Arrigo Castellani worden geïdentificeerd, bijvoorbeeld op fonetisch niveau worden aangehaald : ^[15]

• de "spontane tweeklanken" dwz en uo (eigenlijk epentheses van / j, w /: foot e new met / jɛ, wɔ /, in plaats van pede en novo );
• de anaphonesis ( zeelt in plaats van tenca );
• de sluiting van e pretonisch ( di- in plaats van de- );
• de uitkomst van de Latijnse nexus -RI- in / j / in plaats van in r ( februari in plaats van febbraro ),
• de passage van onbeklemtoonde ar naar er ( garnalen in plaats van gambaro ).

Reeds vanaf het einde van de veertiende eeuw brak de taal die in Florence gesproken wordt echter los van dit model, dat later zou worden gecodificeerd door niet-Florentijnse schrijvers, te beginnen met de Venetiaan Pietro Bembo in de Prose della vulgar lingua (1525), en gebruikt als een gemeenschappelijke taal voor het schrijven in heel Italië vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw : in de woorden van Bruno Migliorini : "Als we een pagina proza ​​lezen, inclusief kunst, uit de laatste jaren van de vijftiende of het begin van de zestiende eeuw eeuw, is het voor ons meestal vrij eenvoudig om te zeggen uit welke regio het komt, terwijl het voor een tekst uit het einde van de zestiende eeuw heel moeilijk is ». ^[16]

Vanaf de zestiende eeuw zouden de uitdrukkingen "Toscaans" en "Italiaans" als synoniemen zijn gebruikt ^[17] .

De eerste verhandeling die niet aan de Italiaanse volkstaal of aan een of meer van deze vulgaris is gewijd, behoort tot de zeventiende eeuw, maar tot de Italiaanse taal als zodanig: Van de observaties van de Italiaanse taal door Marcantonio Mambelli , genaamd il Cinonio .

Het Italiaans zou ook een prestigieuze rol hebben gespeeld in Corsica ( Frankrijk ), als een taal van cultuur, religie en officiële communicatie, totdat de geleidelijke vervanging ervan door het Frans officieel plaatsvond in 1859 ^{[18] [19]} ; op Sardinië , waar de taal van het dak al enige tijd door het Spaans was gedekt, zou aan het einde van de achttiende eeuw een proces van intense Italianisering hebben plaatsgevonden, beginnend bij het Savoy-bestuur , dat geïnteresseerd was in het aanknopen van relaties met Piemonte en, daarbij, de culturele sfeer Italiaans ^{[20] [21] [22]}.

Van het Risorgimento tot vandaag

Het Italiaans bleef lange tijd vooral de schrijftaal van de literatoren die voor hun werken hadden gekozen voor het literaire model van Petrarca. Het was Pietro Bembo , in de zestiende eeuw, die Petrarca's Florentijnse veertiende eeuw voorstelde als een gemeenschappelijke literaire taal aan andere Italiaanse schrijvers. Zijn voorstel maakte deel uit van de zogenaamde " taalkwestie ", dat wil zeggen de discussie die toen aan de gang was over welke gemeenschappelijke taal in Italië zou kunnen worden aangenomen voor literatuur, en werd het meest verwelkomd door andere Italiaanse schrijvers. ^[23]De discussie die toen aan de gang was, waarin Bembo's positie uiteindelijk zou zegevieren, ging niet over welke gemeenschappelijke taal Italianen konden overnemen, maar over welke gemeenschappelijke taal proza ​​en literatuur kon worden geschreven.

Bij de reconstructies van taalkundigen konden tot de tweede helft van de negentiende eeuw slechts zeer kleine delen van de Italiaanse bevolking zich in het Italiaans uitdrukken. Zoals gemeld door Sergio Salvi: «In 1806 vertrouwde Alessandro Manzoni, in een brief aan Fauriel, toe dat Italiaans" kan worden gezegd dat het bijna een dode taal is "». ^[24] Later, in 1861, kon volgens de schatting van Tullio De Mauro ^[25] slechts 2,5% van de Italiaanse bevolking Italiaans spreken. In de evaluatie van Arrigo Castellani , op dezelfde datum was het percentage in plaats daarvan 10%. ^[26]

Alessandro Manzoni

Het Risorgimento-debat over de noodzaak om een ​​gemeenschappelijke taal aan te nemen voor Italië, dat net als een natie werd geboren, zag de betrokkenheid van verschillende persoonlijkheden zoals Carlo Cattaneo , Alessandro Manzoni , Niccolò Tommaseo en Francesco De Sanctis . ^[27]

Manzoni is in het bijzonder verantwoordelijk voor het verheffen van Florentijns tot een nationaal taalmodel, met de publicatie in 1842 van I promessi sposi , dat de referentietekst zou worden van het nieuwe Italiaanse proza. ^[27] Zijn besluit om een ​​gemeenschappelijke taal te schenken aan het nieuwe thuisland, door hem samengevat in de beroemde intentie om "kleren te wassen in de Arno ", ^{[Noot 4]} was Manzoni's belangrijkste bijdrage aan de zaak van het Risorgimento . ^[28]

Onder zijn voorstellen in het debat over de politieke en sociale eenwording van Italië, voerde hij ook aan dat het vocabulaire het meest geschikte instrument was om Florentijns op nationaal niveau voor iedereen toegankelijk te maken. ^[29]

Later droegen historische factoren zoals politieke eenwording , de mobilisatie en vermenging van mannen in de troepen tijdens de Eerste Wereldoorlog , de verspreiding van radio-uitzendingen bij tot een geleidelijke verspreiding van het Italiaans. Vooral in de tweede helft van de twintigste eeuw kwam de verspreiding van de taal in een stroomversnelling, mede dankzij de inbreng van televisie en interne migraties van het Zuiden naar het Noorden. ^[30] Het verbod op het gebruik van Italiaanse parlementen en de talen van taalminderheden in een openbare functie (school, openbare documenten, enz.) was fundamenteel; leraren waren (en zijn nog steeds) het instrument waarmee deze uitdrukkingsmiddelen werden geminimaliseerd, omdat ze werden beschouwd als "dialecten" in een ondergeschikte positie, zo niet als "slecht gras" dat moest worden uitgeroeid. ^[31] Alleen met de Republikeinse grondwet van 1947 werd de aanwezigheid van andere talen dan de officiële taal (Italiaans) erkend in Italië en discriminatie op taalkundige gronden verboden (art. 3, 6 en 21 van de Italiaanse grondwet). ^[32]

Beschrijving

Dit item of onderdeel over het onderwerp taalkunde ontbreekt of ontbreekt aan specifieke noten en bibliografische verwijzingen . Hoewel er een bibliografie en/of externe links zijn, is er geen contextualisering van de bronnen met voetnoten of andere nauwkeurige verwijzingen die de herkomst van de informatie nauwkeurig aangeven. U kunt deze vermelding verbeteren door de bronnen nauwkeuriger te vermelden. Volg de referentie-ontwerptips .

Schrijfsysteem

Hetzelfde onderwerp in detail: Italiaans alfabet en Italiaanse spelling .

De Italiaanse taal gebruikt het Italiaanse alfabet dat uit 21 letters bestaat; waaraan 5 letters zijn toegevoegd, traditioneel gedefinieerd als buitenlands, 'j' 'k', 'w', 'x', 'y', waarmee het het Latijnse alfabet vormt . X en J waren letters die in het oud-Italiaans werden gebruikt, vooral in toponiemen ( Jesi , Jesolo ) en in sommige achternamen zoals Lo Jacono en Bixio, of als grafische varianten van schrijven (bijvoorbeeld in Pirandello gioja in plaats van vreugde ). Er zijn grafische accenten op klinkers:i en u omdat het altijd "gesloten klinkers" zijn en de ernstige (`) boven alle andere. De circumflex (^) wordt gebruikt om de samentrekking van twee klinkers aan te geven, in het bijzonder twee / i /. Het is gebruikelijk om dit vooral aan te geven in de (enkele) gevallen waarin sprake kan zijn van dubbelzinnigheid van een homografisch type . Het woord "genen" kan bijvoorbeeld verwijzen naar zowel briljante geesten (enkelvoud: "genie") als onze erfelijke karakters (enkelvoud: "gen"). Geschreven "genî" kan alleen verwijzen naar de eerste betekenis.

Het grafische accent is verplicht op afgekapte woorden (of oxyton of beter nog "ultimal"), die het accent op de laatste lettergreep hebben en eindigen met een klinker. Elders is het grafische accent optioneel, maar nuttig om anders homogene woorden (àncora - ancóra) te onderscheiden.

fonologie

Hetzelfde onderwerp in detail: Fonologie van het Italiaans .

medeklinkers

klinkers

Lexicon

Hetzelfde onderwerp in detail: Italiaans lexicon .

Het lexicon van de Italiaanse taal wordt beschreven door talrijke woordenboeken , opgesteld volgens moderne criteria, die ongeveer 160.000 woorden van geconsolideerd gebruik bevatten. Sommige woordenboeken bevatten tot800 000  trefwoorden ( Treccani Woordenschat ); aan de andere kant, volgens de studies van Tullio De Mauro , is de taal van de dagelijkse communicatie gebaseerd op ongeveer7 000  woorden . Corpus lip ( Italiaanse gesproken lijst) bevat een lijst met woorden die vaak worden gebruikt in verbale communicatie.

De gemiddelde lengte van woorden in een Italiaanse tekst is ongeveer 5,4 letters. ^{[ zonder bron ]}

Door de eeuwen heen heeft het Italiaanse lexicon talloze ontleningen en taalkundige afgietsels uit andere talen en culturen ontvangen.

Leningen uit prelatijnse talen

Sommige woorden Italiaans zijn afgeleid van talen die vóór de komst van het Latijn in Italië werden gesproken . Bijvoorbeeld een persoon (afkomstig uit het Etruskisch ) en buffel (afkomstig uit het Osco-Umbrisch ) hebben deze oorsprong. Door bemiddeling van het Latijn kwamen deze woorden Italiaanse en andere talen en dialecten van Italië binnen .

Latinismen

Het Italiaanse lexicon is grotendeels afgeleid van het vulgaire Latijn . Het lexicon met deze oorsprong wordt dus niet als een lening beschouwd; in sommige gevallen zijn echter woorden die zijn gemodelleerd naar woorden van literair Latijn, eerst opnieuw in de Italiaanse volkstaal en vervolgens in het Italiaans geïntroduceerd, tot in de huidige tijd. Hierdoor zijn soms woordparen ontstaan ​​met dezelfde oorsprong maar met een andere betekenis. Van het Latijnse "viteum", bijvoorbeeld, zijn zowel het woord gewoonte , traditioneel ononderbroken, als het woord ondeugd afkomstig, opnieuw geïntroduceerd op basis van het klassieke Latijnse gebruik. Of nogmaals, uit het Latijnse "causa" ontstond zowel "ding" door ononderbroken traditie als de homograaf "oorzaak", een lening die is afgeleid van literair Latijn. Andere latinismen zijn ook opnieuw geïntroduceerd door bemiddeling van andere talen: bijvoorbeeld de woorden sponsor en media , die uit het Engels kwamen, en het woord zakdoek , dat is afgeleid van het Latijnse fascia via het middeleeuwse Griekse verkleinwoord faskiolon (φάσκιολον).

Greekismen

Veel technische, wetenschappelijke (zoals aritmie, pneumologie, ziekenhuis) , politieke en religieuze termen zijn het Italiaans binnengekomen vanuit het Grieks , de laatste vanwege de verspreiding van de Vulgaat (de vertaling van de Bijbel uit de Griekse versie genaamd Septuaginta , vandaar parabel, engel , kerk, martelaar enz.); van de Byzantijnen ontleent het marien lexicon ( galea, gondel, pier, lier ) of botanisch ( basilicum , watten ), met andere woorden ( oom , tapino ).

jodendom

Uit het Hebreeuws komen woorden die in de christelijke sfeer zijn ingevoerd, zoals satan, hosanna, alleluia, pascha, jubeljaar of andere zoals sabbat , manna, kabbala, zak .

Arabismen

Talrijke lexicons komen van Arabische woorden , waaronder groenten ( spinazie , johannesbrood ), dieren of kenmerken ervan ( kameel , venkel, ubara , ubèro ) , voedsel ( siroop , sorbet , suiker , koffie , abrikoos , zibibbo ) , meubels ( matras , deurmat ), of producten ( coffa , ghirba , waarschijnlijk koffer), commerciële, administratieve en juridische termen ( douane, magazijn, magazijn, tarief, factuur, sultan , kalief , sjeik , admiraal , vaandeldrager , harem , moordenaar ), speels ( gevaar ), wetenschappelijk ( alchemie , alembic , elixer , kaliber , zenit ) , nadir , azimut ), wiskundigen ( algebra , algoritme , cijfer, nul ), andere bijvoeglijke naamwoorden of zelfstandige naamwoorden ( bekrompen , inleg , riem , ingelegd, killer ) en, meer recentelijk, termen zoals intifada , boerka of kefiah .

Perzisch

Uit het Perzisch ontlenen woorden als sinaasappel , citroen , asperges , gekonfijt fruit , schaken (waarvan ook de mat van " schaakmat " ), goochelaar , sjah , satrap , sofa , pasdaran .

Sanskriet-

In de afgelopen decennia zijn sommige woorden uit het Sanskriet gemeengoed geworden . Een van de meest gebruikte: goeroe , maharadja , karma , mahatma , mantra , paṇḍit .

Francesismen

Veel termen komen uit middeleeuws Frans of uit het Provençaals , bijvoorbeeld: boter, neef, geel, dag, eten, wijs, wijs, ridder, banier, maliënkolder, baret, windhond, dama, messere, schildknaap, afstamming, luit, altviool, juweel ... ; na de middeleeuwen werden leningen uit het Franse gebied verminderd, om te hervatten ter gelegenheid van de bezetting van Lombardije in de 15e eeuw ( maarschalk, batterij, geweer , maar ook slagroomsoesjes, bechamel, ragù ).

In het tijdperk van de Verlichting en dus met Napoleon bijvoorbeeld , vond revolutie, Jacobijn, samenzwering, fanatiek, guillotine, terrorisme plaats .

In de negentiende eeuw komen nog woorden als restaurant, ovenschotel, mayonaise, menu, paté, рurè, crêpe, omelet, croissant (koken) binnen; boetieks, decolleté, plooien, designerlabels, prêt-à-porter, leggings (mode); boulevard, toilette, sarcasme, bioscoop, avanspettacolo, soubrette, boxeur (Anglicisme doorgegeven aan het Frans), chassis . De term informatica duikt snel op na de geboorte van het neologisme informatique in 1962.

Germanismen

In het Italiaans zijn er veel algemeen gebruikte termen die een Germaanse oorsprong hebben , vooral Lombardisch of Frankisch , in mindere mate gotisch . Bijvoorbeeld: erf, hotel, bank, bende, helm, veilig, grum, grijns, horloge, bewaker, garnering, eenogig, oorlog, drive, dart, dart, oxbow, hei, vislijn, spaargeld, zeep, rukken, slee, shuttle, steenbok, krot, rug, slank, paal, geul, schop, slagtand . Sommige leningen zijn Scandinavisch, zoals rendieren en ski's .

anglicismen

Leningen uit het Engels zijn relatief recent, indicatief vanaf het einde van de twintigste eeuw , maar aanzienlijk. Volgens Tullio De Mauro besloeg de Engelse taal die het Italiaans binnenkwam ongeveer 8% van het totale lexicon.

Na de Tweede Wereldoorlog zijn termen met betrekking tot technologische en economische ontwikkeling stevig verankerd; sommige zijn leningen uit noodzaak, dat wil zeggen niet altijd vertaalbaar met bestaande termen: kit, jeans, partner, puzzel, verkenner, punk, rock ; anderen, ondanks dat ze correspondenten in het Italiaans hebben, zijn ook algemeen gebruikt als synoniemen: het zijn de termen die eigen zijn aan het financiële lexicon, zoals budget (budget, zelf een lening van het Frans), marketing (marketing; markten) , vergadering (reünie) , zaken (bedrijf); weer anderen van het computerlexicon zoals chat, chat, computer, formaat, hardware, software, muis, blog(van weblog); anderen, ten slotte, komen uit het sportlexicon, zoals doel (net; punt) , hoek (hoekschop) , kruis (kruis) , assist (afwerking) , honkbal (op basis van een bal) , basketbal (samentrekking afgeleid van basketbal of basketbal) .

Iberismen

Door de Spanjaarden , voor en tijdens de Habsburgse bezetting , kwamen exotische termen in het Italiaans zoals hangmat, ananas, brio, cacao, chocolade (oorspronkelijk Nahuatl ), condor (oorspronkelijk Quechua ), creanza, label, guerrilla, lama (oorspronkelijk Quechua), lazzarone, mais (oorspronkelijk Taino), parade, aardappel (oorspronkelijk Quechua), evenals Castiliaanse woorden zoals poseerde, koppig, pracht, hooghartigheid, rugzak .

Uit het Portugees komen woorden als banaan, kokosnoot, mandarijn (oorspronkelijk Chinees), pagode (oorspronkelijk Chinees).

Onder deze zijn veel afkomstig van de nieuwe referenten die verband houden met de ontdekking van Amerika .

Onder de Iberische minderheidstalen die een zekere invloed hadden op het Italiaans, moet het Catalaans zeker worden genoemd , gesproken, samen met Italiaanse of lokale talen en dialecten, in sommige middeleeuwse hoven: tussen de dertiende en vijftiende eeuw op Sicilië en, tijdens de vijftiende eeuw , in Napels .

Grammatica

Hetzelfde onderwerp in detail: Italiaanse grammatica .

De morfosyntaxis van het Italiaans komt overeen met het model van andere Italiaans-westerse talen in het algemeen, bezit een rijk verbaal systeem en configureert zichzelf als een SVO-taal . Namen hebben geen onderscheid tussen hoofdletters . Er zijn twee geslachten (mannelijk en vrouwelijk) en twee cijfers (enkelvoud en meervoud). Zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en lidwoorden buigen en komen overeen voor beide categorieën. Het werkwoord wordt vervoegd door stemming (indicatief, conjunctief, voorwaardelijk, gebiedende wijs, infinitief, deelwoord en gerundium), tijd (heden, onvolmaakt, ver verleden, toekomst, perfect verleden, perfect verleden, verleden toekomst, verleden tijd), diathese(actief, passief en reflexief), persoon en nummer (ook geslacht in het voltooid deelwoord); onderwerp voornaamwoorden worden vaak weggelaten, zoals gebruikelijk in andere Italiaans-westerse talen , omdat ze worden uitgedrukt door de verbale vervoeging. In tegenstelling tot West-Romaanse talen (Frans, Spaans, Reto-Romaanse talen, d.w.z. Reto-Romaans-Friulan, Occitaans, enz.) die typisch het meervoud vormen door een "s" toe te voegen aan het mannelijk enkelvoud, wordt in het Italiaans het meervoud gevormd door het laatste einde te veranderen in het mannelijk enkelvoud. ^[38]

Gebruik in Italië in de moderne tijd

Italiaans wordt gebruikt door een grote meerderheid van de Italiaanse bevolking die in Italië woont. Bovendien wordt de taal door verschillende bevolkingsgroepen gebruikt in alle communicatiesituaties, zowel informeel (gesprek met familie of vrienden) als formeel (openbare toespraken, officiële handelingen).

In informele communicatieve situaties (en soms in formele) wordt het gebruik van het Italiaans in sommige geografische gebieden en in verschillende bevolkingsgroepen afgewisseld met het gebruik van een dialect, een regionale taal of een minderheidstaal.

Percentages sprekers in Italië

Volgens een ISTAT-enquête uitgevoerd in 2006 onder een steekproef van 24.000 gezinnen die in Italië wonen (overeenkomend met ongeveer 54.000 personen), verklaarde in gesprek met vreemden 72,8% van de inwoners dat ze "alleen of voornamelijk Italiaans" spreken, terwijl 19% verklaart te spreken "zowel Italiaans als dialect". In plaats daarvan spreekt 5,4% van de bewoners "alleen of voornamelijk dialect", en "een andere taal" 1,5% (de som van de vier stemmen maakt het 98,7%). Minstens 91,8% van de inwoners (som van de percentages die betrekking hebben op de eerste twee keuzes) verklaart dus Italiaans te kunnen spreken. ^[39] In een commentaar op de gegevens van hetzelfde onderzoek zei Gaetano Berrutovat de situatie samen door te zeggen dat er aan het begin van de 21e eeuw in Italië "een kleine minderheid is (van een entiteit die moeilijk te kwantificeren is, misschien ongeveer 5%, en voornamelijk te vinden is onder degenen zonder enige kwalificatie), vooral in generaties ouder en in Zuid-Italië, van mensen die alleen dialect spreken". ^[40]

Er zij aan herinnerd dat de "historische inheemse volkeren " met kunst erkend werden als "linguïstische minderheden". 2 van wet 482/99 tot uitvoering van art. 6 van de Grondwet, bestaan ​​uit ongeveer 3 miljoen Italiaanse burgers, waaraan de sprekers van de vele Italiaanse dialecten moeten worden toegevoegd. Veel van deze dialecten, zoals getuigd door Tullio De Mauro, zijn nog steeds van vitaal belang en worden veel gesproken, zelfs in tweetalige vorm met Italiaans. De grote taalkundige Tullio De Mauro bevestigde in een interview dat in 2014 werd gepubliceerd in feite dat "wie de diagnose van de dood van dialecten stelt, van gedachten moet veranderen [...] door terug te gaan naar het exclusieve gebruik, is de afwisseling van Italiaans en dialect gegroeid: in 1955 was het 18 procent, vandaag is het 44,1 [...] ". ^[41]Het is ook bekend dat voor deze belangrijke Italiaanse taalkundige de meertaligheid "Italiaans + dialecten of een van de dertien minderheidstalen ^[42] " een positieve rol speelt als "kinderen die constant spreken en alleen Italiaans hebben minder briljante scores dan kinderen die hebben ook enige relatie met de dialectische werkelijkheid" ^[43]

Volgens gegevens van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft 95% van de Italianen Italiaans als moedertaal, terwijl de overige 5% de taalkundige minderheden van Italië vormen (denk bijvoorbeeld aan de Duitstalige bevolking van Alto Adige of de Sloveens sprekende bevolking van Friuli Venezia Giulia ).

Op basis van een ISTAT-enquête gepubliceerd in december 2017, schatte men dat in 2015 90,4% van de bevolking de Italiaanse moedertaal was, een daling vergeleken met de 95,9% die in 2006 werd geregistreerd. ^[3]

Schattingen van het totale aantal Italiaanstaligen

Er zijn zeer tegenstrijdige schattingen over het aantal Italiaanse sprekers, een definitie die alle sprekers van het Italiaans in de wereld omvat, als moedertaal of tweede taal .

Het evangelische NGO Summer Institute of Linguistics , gewijd aan de studie van talen voor de verspreiding van de Bijbel en auteur van de publicatie Ethnologue , schat dat er ongeveer 61 miljoen Italiaanssprekenden in de wereld zijn, waarvan 55 miljoen in Italië. ^[44]

De Eurobarometer, een periodiek statistisch onderzoek uitgevoerd door de Europese Commissie , schat dat Italiaans wordt gesproken als moedertaal door 13% van de burgers van de Unie (op de tweede plaats samen met Engels en na Duits ), waaraan nog eens 3% wordt toegevoegd die spreekt het als tweede taal, voor in totaal 72 miljoen mensen alleen al in de Europese Unie . Het resultaat werd ontdekt in 2006 en werd bevestigd door het rapport van 2012. ^{[45] [46]}

Gebruik in informele situaties

De verspreiding van het Italiaans in de informele communicatie vond vooral plaats in de tweede helft van de twintigste eeuw, en het daadwerkelijke gebruik hangt dan ook nauw samen met de leeftijd van de sprekers.

Volgens een ISTAT-enquête uitgevoerd in 2006, werden mensen die "alleen of voornamelijk Italiaans" spraken bijvoorbeeld geschat op 72,8% bij vreemden en 45,5% in het gezin, met deze verdeling in de extreme leeftijdsgroepen: ^[47]

• van 6 tot 10 jaar: 68,2%
• 11 tot 14 jaar: 62,4%
• 65 tot 74 jaar: 31,9%
• 75 en meer: ​​28,2%

Gebruik in massamedia

Het gebruik van het Italiaans is wijdverbreid in de massamedia die in Italië wordt verspreid (kranten, radio, bioscoop, televisie). In Italië worden buitenlandse films meestal gepresenteerd met nasynchronisatie in het Italiaans en radio- en televisie-uitzendingen in een andere taal dan het Italiaans zijn zeer zeldzaam.

Verscheidenheid aan Italiaans

Italiaans is geen volledig uniforme taal. De taalkundige Gaetano Berruto onderscheidde bijvoorbeeld negen varianten van het Italiaans: ^[48]

1. genormaliseerd literair Italiaans: dit is de genormaliseerde taal (vaak standaard genoemd ), beschreven door grammaticahandleidingen, de taal die daarom als een "ideaal" Italiaans kan worden beschouwd. Het is van degenen die dictie hebben gestudeerd, van sprekers en acteurs.
2. neo-standaard Italiaans (= gemiddeld gecultiveerd regionaal Italiaans): het is, zoals het woord zelf al aangeeft, de nieuwe standaard, dat wil zeggen, het hedendaagse Italiaans dat grammaticale vormen dichter bij het gesproken woord plaatst.
3. Italiaans gesproken in de volksmond
4. populair regionaal Italiaans
5. informeel Italiaans verwaarloosd
6. jargon Italiaans
7. formeel hoofs Italiaans
8. technisch-wetenschappelijk Italiaans
9. bureaucratisch Italiaans

Landen waar Italiaans de officiële taal is

Italiaans is de officiële taal in Italië (hoewel sommige gebieden officieel tweetalig zijn ), in Vaticaanstad (hoewel de officiële taal van de Heilige Stoel Latijn is ), in San Marino , in het zuiden van Zwitserland ( Kanton Ticino en de zuidelijke rand van Graubünden ) , in de kuststrook van Slovenië (naast Sloveens ) en in de Istrische regio van Kroatië (naast Kroatisch ). Het is ook de officiële taal van de Orde van Malta^[49] evenals een van de 4 officiële talen van de Zwitserse Confederatie en een van de 24 officiële talen van de Europese Unie .

In het verleden was Italiaans de officiële (of co-officiële) taal, voor verschillende periodes, ook in andere geografische gebieden: in Corsica tot 1859 , op de Ionische Eilanden tot 1864 , in Nice tot 1870 , in het Vorstendom Monaco tot 1919 , in Malta tot 1934 . Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het korte tijd de officiële taal van geannexeerde gebieden zoals de provincies Ljubljana , Split en Kotor; tijdens hetzelfde conflict, of onmiddellijk daarna, verloor het ook zijn officiële status in de Sloveense gebieden Gorizia en Carso , op het eiland Cres en in de toenmalige provincies Rijeka en Zadar (Kroatië), in Albanië , in de Dodekanesos , als evenals in Libië , Ethiopië en Eritrea . In plaats daarvan bleef het tot 1963 de officiële taal in Somalië .

Italië

De grondwet van de Italiaanse Republiek geeft het Italiaans niet als officiële taal aan. In Italië wordt Italiaans echter als een officiële taal beschouwd, aangezien het statuut van autonomie van de autonome regio Trentino-Alto Adige (DPR nr. 670 van 31 augustus 1972), dat de waarde heeft van constitutioneel recht, in art. 99 dat "[...] het Italiaans [...] de officiële taal van de staat is". Verder is de gewone wet n. 482 van 15 december 1999 "Regels voor de bescherming van historische taalkundige minderheden" vastgelegd in art. 1 dat " de officiële taal van de Republiek Italiaans is" .

Een grondwettelijke wet die op 28 maart 2007 door de Kamer werd goedgekeurd, voorzag in de wijziging van art. 12 van de Grondwet in "Italiaans is de officiële taal van de Republiek in overeenstemming met de waarborgen die door de Grondwet en door de grondwettelijke wetten worden geboden": het voorstel werd echter niet goedgekeurd door de Senaat en art. 12 in het formulier dat op 31 december 2012 van kracht was, bevat geen informatie over de officiële taal. ^[50]

Volgens een statistische studie van ISTAT, gepubliceerd in 2017, heeft 90,4% van de bevolking de Italiaanse moedertaal: ^[3]

Regio	Italiaanse moedertaal (ouder dan 6 jaar)	Percentage
Apulië	3 746 000	96,9%
Sardinië	1 527 000	96,6%
Campanië	5 295 000	96,0%
Basilicata	526 000	96,0%
Sicilië	4 590 000	95,8%
Calabrië	1 757 000	94,2%
Molise	270 000	93,5%
Abruzzen	1 160 000	92,2%
Ligurië	1 365 000	91,1%
Valle d'Aosta	109 000	90,4%
Marche	1 311 000	89,7%
Piemonte	3 719 000	89,4%
Toscane	3 127 000	89,2%
Umbrië	750 000	88,9%
Veneto	4 083 000	88,4%
Lazio	4 944 000	88,2%
Friuli Venezia Giulia	1 014 000	87,8%
Lombardije	8 235 000	87,7%
Emilia Romagna	3 625 000	86,6%
Trentino Alto Adige	560 000	57,1%
Totaal	51 790 000	90,4%

Zwitsers

Verspreiding van officiële talen in Zwitserland ( 2000 ).

De Italiaanse taal in Zwitserland is een van de vier officiële talen, samen met Duits , Frans en Reto- Romaans . Volgens de gegevens van de volkstelling van het jaar 2013 is Italiaans de voertaal van meer dan600.000 inwoners van de Confederatie (gelijk aan 8,3% van de  bevolking ), waarvan307 268  inwoners van het kanton Ticino , waar Italiaans, naast de enige officiële taal, door 87,7% van de bevolking als de hoofdtaal wordt beschouwd. Reeds de eerste moderne grondwet (die van Zwitserland een federale staat maakte in 1848) kende het Italiaans de status van nationale taal toe. Artikel 4 van de federale grondwet luidt precies: "De nationale talen zijn Duits, Frans, Italiaans en Reto-Romaans".

Het Italiaans sprekende gebied (het zogenaamde Italiaans Zwitserland ) bestaat uit het kanton Ticino en de vier Italiaans sprekende valleien van het drietalige kanton Graubünden (van oost naar west zijn dit de valleien van Poschiavo, Bregaglia, Mesolcina en Calanca; de andere talen van dit kanton in het zuidoosten van Zwitserland zijn Duits en Reto-Romaans). Italiaans wordt door 12,0% van de bevolking in het kanton Graubünden als de voertaal beschouwd . Ten slotte is het Italiaans om toeristische redenen wijdverbreid in gebruik in het Oberengadin . De enige voormalige Zwitserse gemeente op de noordelijke helling van de Italiaanssprekende Alpen, Bivio , ondergaat in plaats daarvan een proces van germanisering. In deze gemeente is de Italiaanse taal nu ^{[wanneer? ]}1860was dat nog 80%).

Als minderheidstaal geniet het Italiaans in Zwitserland bescherming en subsidies van de Confederatie en de kantons. Artikel 70 van de federale grondwet heeft betrekking op het Zwitserse taalbeleid, een deel ervan luidt: "De officiële talen van de Confederatie zijn Duits, Frans en Italiaans ... De Confederatie ondersteunt de bepalingen van de kantons Graubünden en Ticino die gericht zijn op het behoud en het bevorderen van de Reto-Romaans en Italiaanse talen ". De volkstelling van 2013 stelde een Zwitserse kaart op van de verspreiding van talen in Zwitserland. ^{[51] [52]} De resultaten worden hieronder weergegeven:

Slovenië

In Slovenië is Italiaans de officiële taal (met Sloveens ) in de vier kustgemeenten Ankaran , Koper , Isola d'Istria en Piran .

Artikel 64 van de Sloveense grondwet erkent bijzondere rechten voor de Italiaanse autochtone nationale gemeenschap. In het bijzonder hebben Sloveens autochtone Italiaanse sprekers recht op: ^{[Noot 5] [53]}

Deze rechten zijn grondwettelijk gegarandeerd door de Sloveense staat, zowel materieel als moreel. ^[53]
Italiaanse burgers die in Slovenië wonen, worden toegevoegd aan de autochtone nationale gemeenschap: de vereniging van deze twee componenten vormt de etnische groep van Italiaanse Slovenen . Met name met betrekking tot het onderwijs- en schoolsysteem moet worden opgemerkt dat, ingevolge de wetten van 1996 betreffende voorschoolse instellingen, basisscholen en middelbare scholen, in Sloveense moedertaalscholen die actief zijn op het grondgebied van tweetalige gemeenten, Italiaans wordt onderwezen als taal verplicht ^[54] net zoals het Sloveens verplicht is om les te geven op Italiaanse moedertaalscholen.

Kroatië

Verspreiding per gemeente van moedertaalsprekers van Italianen in de regio Istrië (Kroatië) (2001).

In de regio Istrië , in Kroatië, is Italiaans de officiële taal op regionaal niveau, samen met Kroatisch (gesproken door 7,69% van de bevolking volgens de officiële volkstelling van 2001), en op gemeentelijk niveau in: Buje , Castellier-Santa Domenica , Novigrad , Vodnjan , Fažana , Grožnjan , Lisignano , Motovun , Vrsar , Porec , Pula , Oprtalj , Rovinj , Torre-Abrega , Umag , Valle d'Istria ,Brtonigla , Višnjan , Vižinada . Volgens Ethnologue en Istrian Diet zijn de Italianen in Istrië minstens 25%.

Buiten Istrië is Italiaans de co-officiële taal op gemeentelijk niveau ^[55] in de stad Cres (gelegen op het gelijknamige eiland in de regio Primorje-Gorskiing ). Zelfs in Rijeka , Zadar en andere Dalmatische kuststeden wordt Italiaans gesproken of begrepen door een deel (zij het een minderheid) van de bevolking, maar in deze gebieden genieten Italiaanssprekenden geen specifieke bescherming.

San Marino

In de Republiek San Marino is het de nationale taal van de staat.

Orde van Malta

Italiaans is de officiële taal. Als zodanig wordt het gebruikt bij formele gelegenheden en meestal bij internationale evenementen of waar Italianen in de meerderheid zijn. Vooral bij informele gelegenheden die plaatsvinden in nationale settings, gebruiken de deelnemers hun nationale taal (in Frankrijk Frans enzovoort). Over het algemeen zijn de meest gebruikte talen Engels , Italiaans, Frans , Duits en Spaans , de internationale site is bijvoorbeeld in deze talen, in deze volgorde weergegeven. ^[56]

De landen in detail

Land [57] [58]	Inwoners (jaar)	Italiaans sprekende moedertaalsprekers (%)	wijdverbreid als	Opmerking
Vaticaanstad	829 (2010)	100% [ zonder bron ]	1e taal	Co-ambtenaar samen met Latijn , de officiële taal van de Heilige Stoel .
Kroatië	4 290 612 (2011)	0,44%	4e taal	Officieel en gelijkwaardig aan Kroatisch in de regio Istrië . [59]
Italië	60 100 000 (2011)	90,4% [3]	1e taal	Officiële taal
San Marino	32 448 (2013)	100% [ zonder bron ]	1e taal	Officiële taal
Slovenië	2 029 680 (2012)	0,11%	4e taal	Een co-officiële taal die gelijkwaardig is aan het Sloveens in de gemeenten Ankaran , Koper , het eiland Istrië en Piran , in de regio Primorska , waartoe ook het Sloveense deel van Istrië behoort.
Zwitserland [60]	7 944 566 (2013)	8,1%	3e taal	Officiële en nationale taal in de hele Zwitserse federatie. De enige officiële taal in het kanton Ticino en co-officiële samen met Duits en Reto- Romaans in het kanton Graubünden .

Verspreiding in landen waar het geen officiële taal is

Hetzelfde onderwerp in detail: Italofonia .

De schattingen van Ethnologue (2020) schatten dat er 68 miljoen mensen in de wereld zijn die Italiaans spreken in 34 verschillende landen, waarmee het de 27e taal is die wordt gesproken op basis van het totale aantal sprekers (ongeveer 64,6 miljoen zijn native speakers L1). Een paar miljoen sprekers wonen in het buitenland. De beschikbare schattingen hebben echter een zekere willekeur wat betreft de (min of meer strikte) definitie van "Italiaans spreken".

In 2011 behoort het ook tot de vijf meest bestudeerde talen ter wereld (als niet-moedertaal). ^[61]

In sommige landen wordt het Italiaans, hoewel het geen officiële erkenning heeft, relatief wijdverbreid gebruikt, zelfs zonder wettelijke erkenning. De landen waar Italiaans het meest wordt gesproken in verhouding tot de bevolking zijn Malta (84%) en Albanië (73%): ^[62] in absolute termen, de landen waar Italiaans het meest wordt gesproken zijn Albanië (1 600 000 inwoners) en Argentinië (1 500 000 inwoners, maar onofficiële schattingen geven zelfs meer dan5.000.000 Italiaanstaligen [ zonder ^{bron ] )} . Canada, Frankrijk en de VS volgen metElk 1 000 000 Italiaanstaligen.

Italiaanse staatsburgers die in het buitenland wonen

Op basis van gegevens van het register van Italianen die in het buitenland wonen (AIRE), gepubliceerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken , ^[68] bijgewerkt tot 2012, zijn er sterke gemeenschappen van Italiaanse burgers die in het buitenland wonen ; deze cijfers geven alleen Italiaanse staatsburgers aan en niet alle Italiaanstaligen die in de verschillende landen aanwezig zijn:

In totaal zijn Italiaanse staatsburgers in het buitenland4 341 156 ; vooral,2 365 170 in Europa,400 214 in Noord- en Midden-Amerika,1 338 172 in Zuid-Amerika,56 366 in Afrika,45 006 in Azië e136 228 in Oceanië.

AIRE-leden "komen uit geregistreerde woonplaatsen in Italië en waren daarom eerder geregistreerd in Italiaanse gemeenten", ^[69] en kunnen daarom vaak Italiaans spreken. Sommigen van hen "hebben echter nooit Italiaans gehad en hebben de taal ook nooit in formele en niet-formele contexten gesproken, en hebben zelfs in hun familie geen Italiaans geleerd". ^[69] Om deze reden is Barbara Turchetta van mening dat "hoewel het aantal Italiaanse burgers dat in het buitenland woont dicht bij dat van Italiaanssprekenden in het buitenland ligt, het zeker meer is dan laatstgenoemde". ^[69]

Afstammelingen van Italiaanse immigranten

Schattingen over het aantal nakomelingen van Italiaanse emigranten in het buitenland bereiken een maximum van 80 miljoen mensen. ^[70] Echter, "van het hiernamaals"25 000 000 Italianen die tussen 1876 en 1976 emigreerden,Ongeveer 7.000.000 kunnen worden beschouwd als permanente expats; de rest bleef beperkt tot een variabel lang verblijf in het buitenland voor een definitieve terugkeer naar huis". ^[71]

In permanente gemeenschappen van Italianen in het buitenland wordt de landstaal echter relatief zelden gebruikt. In het eerste organische rapport over de verspreiding van het Italiaans in de wereld werd de geschiedenis van het gebruik van de Italiaanse taal in het buitenland in feite beschreven als die van "een groot schipbreuk": ^[72] echter, burgers van andere landen die verklaren dat zij Italiaans als moedertaal hebben kan geschat worden op twee of drie miljoen mensen. ^[72]

Italiaans als vreemde taal

Italiaans als vreemde taal (LS) is Italiaans dat buiten Italië wordt onderwezen aan leerlingen van niet-Italiaanse moedertaalsprekers . Aan het einde van de jaren zeventig gaf het Instituut van de Italiaanse Encyclopedie Ignazio Baldelli de opdracht om het eerste onderzoek uit te voeren naar de redenen die het publiek van Italiaanse LS-leerlingen ertoe aanzetten Italiaans te studeren. Italiaans lijkt voornamelijk om twee redenen te zijn bestudeerd: het prestige van de Italiaanse cultuur of een Italiaanse familie-afkomst . Opnieuw werden op basis van Baldelli's enquête meer dan 700.000 buitenlandse studenten geschat, waarvan tweederde vrouwen: van het totaal is 70% student,. ^[73]

Op 21 en 22 oktober 2014 werden op initiatief van het Italiaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken de eerste "Algemene Staten van de Italiaanse taal in de wereld" gehouden om de huidige situatie te inventariseren en toekomstige strategieën te bepalen voor de verspreiding van de Italiaanse taal op mondiaal niveau. Het witboek De Italiaan in de veranderende wereld , gemaakt naar aanleiding van het evenement, schat dat er meer dan 1 miljoen studenten Italiaans zijn in het buitenland, voornamelijk in Duitsland (244.000), Australië (203.000) en de Verenigde Staten (145.000). ^[74] De daaropvolgende Staten-Generaal vonden plaats op 17 en 18 oktober 2016, eveneens in Florence. ^{[75] [76]}

Instanties die de Italiaanse taal in de wereld promoten

Italiaanse culturele instituten

Het ministerie van Buitenlandse Zaken zorgt via het netwerk van Italiaanse culturele instituten voor de promotie van de Italiaanse taal in het buitenland dankzij cursussen Italiaans en cultuur. Elk jaar vindt in oktober de Week van de Italiaanse taal in de wereld plaats . ^[77]

Dante Alighieri Society

De Dante Alighieri Society werd in 1889 opgericht dankzij een groep intellectuelen onder leiding van Giosuè Carducci en werd opgericht als een non-profitorganisatie met het Koninklijk Besluit van 18 juli 1893, n. 347: met dln 186 van 27 juli 2004 wordt het qua structuur en doel gelijkgesteld met de ONLUS. Het primaire doel, zoals vermeld in artikel 1 van de statuten, is "de Italiaanse taal en cultuur over de hele wereld te beschermen en te verspreiden, de spirituele banden van landgenoten in het buitenland met het moederland nieuw leven in te blazen en de liefde en aanbidding voor de Italiaanse beschaving". Om deze doelen te bereiken, heeft "Dante Alighieri" vertrouwd op en vertrouwt nog steeds op de constante en genereuze hulp van meer dan 500 comités, waarvan meer dan 400 actief in Afrika, Amerika, Europa,

Italiaanstalige Radio- en Televisiegemeenschap

Opgericht op 3 april 1985 als een institutionele samenwerking tussen openbare radio- en televisiestations - Rai , RTSI , TV Koper-Capodistria , Vatican Radio en San Marino RTV - werd de Italiaans sprekende radio- en televisiegemeenschap geboren als een instrument voor het verbeteren van de Italiaanse taal. De gelede structuur kan worden geïllustreerd door een schema in drie cirkels: de eerste cirkel wordt gevormd door de stichtende leden; de tweede omvat alle "waarnemer" media, geregistreerd; de derde cirkel omvat tenslotte de "vrienden", dat wil zeggen het milieukader dat de groeihumus van de Gemeenschap bevordert.

Kranten in het Italiaans

Van de verschillende Italiaanstalige kranten die zijn gepubliceerd in landen waar Italiaans niet de officiële landstaal is, worden de volgende aangehaald:

• in papieren editie:
  •  Argentinië : De Italiaan
  •  Australië : The Globe
  •  Canada : Canadian Courier , Ottawa Time , The Canadian Citizen
  •  Kroatië : De stem van het volk
  •  Verenigde Staten : America Today
  •  Uruguay : Het volk van Italië
• in webeditie zijn:
  •  Duitsland : Il Mitte ( krant Berlijn en Frankfurt )
  •  Malta : de koerier van Malta
  •  Venezuela : De stem van Italië
  •  Frankrijk : Corsica vandaag

Talen in Italië en Italiaanse dialecten

Hetzelfde onderwerp in detail: Regionaal Italiaans , Talen die in Italië worden gesproken en populair Italiaans .

De taalgroepen die in Italië aanwezig zijn :

     Frans-Provençaalse taal

     Occitaanse taal

     Gallo-cursieve talen

     Venetiaanse taal

     Zuid-Tirools dialect

     Friulische taal en Ladinische taal

     Sloveense taal

     Toscaans dialect

     Mediane Italiaanse dialecten

     Zuid-Italiaanse dialecten

     Siciliaanse taal

     Sardijnse taal

     Corsicaanse taal

In Italië worden bijna alle talen samen met het Italiaans gesproken, met uitzondering van de twaalf taalkundige minderheden die door de kunst worden erkend. 2 van wet 482/99 tot uitvoering van art. 6 van de Grondwet, worden Italiaanse dialecten genoemd . Deze definitie is echter vaag en controversieel.

Er zijn dialecten die een sterke typologische gelijkenis vertonen met het Italiaans, het delen van fonetische kenmerken en onderlinge verstaanbaarheid; dit is vooral het geval bij de Toscaanse dialecten, waarvan echter het Italiaans is afgeleid. Hoewel de cursus in Frankrijk wordt gesproken, is de cursus strikt typologisch gezien taalkundig vergelijkbaar met een Toscaans dialect en dus met een verscheidenheid aan Italiaans. Door de Franse culturele en politieke invloed heeft het Corsicaans zich echter geleidelijk van deze hypotheek bevrijd en we zijn nu geneigd het als een taal op zich te beschouwen ^[78] hoewel het typologisch vergelijkbaar blijft met het Italiaans zoals de Toscaanse dialecten.

Naast de autochtone talen die vanwege typologische nabijheid met het Italiaans worden geassocieerd, zijn er dialecten die afstammen van het systeem van het standaard Italiaans in de regio's waar het niet werd gesproken. Deze dialecten ontwikkelden zich na de massale verspreiding van de officiële taal, vanaf de negentiende eeuw en nog meer vanaf de twintigste eeuw. Dit zijn accenten die het Italiaans heeft gekregen in de gemeenschappen waar diglossie met de lokale taal nog steeds wordt beoefend, of meer complexe verbuigingen, die resterende elementen verzamelen die zijn achtergelaten door de oorspronkelijke taal van die plaatsen, waarvan het uitsterven gelijke tred houdt met het taalkundige driftproces . Alleen deze laatste categorie accenten en verbuigingen kan worden geassocieerd met het stereotype van het dialectals een corrupte Italiaan die spreekt; het is een diepe onnauwkeurigheid wanneer het in plaats daarvan wordt geassocieerd met moedertalen die, als er al iets is, zoals elk ander nieuw idioom, lokale evoluties van de Latijnse taal zijn, en daarom niet de "corruptie" vormen van een huidige standaardvariant. De bovengenoemde variant van het Italiaans wordt sociaal ( populair Italiaans ) en geografisch ( regionale Italianen ) onderscheiden. ^[79]

Het is daarom een ​​kwestie van Italiaanse dialecten in de zin van "varianten van het Italiaans" alleen de variaties van het Italiaanse taaltype te noemen, gebaseerd op geografische en sociale locaties, en de moedertalen die dicht bij het standaard Italiaans liggen. Op het Italiaanse grondgebied zijn daarom naast het Italiaanse type nog andere taaltypen geïdentificeerd, die op hun beurt zijn samengesteld uit dialecten , die echter geen dialecten van het Italiaans in de strikte zin zijn (d.w.z. varianten), aangezien ze rechtstreeks uit het Latijn zijn afgeleid en hebben de autonomie van hun taaltype ontwikkeld, ongeacht de min of meer uitgesproken interne samenhang. Elk type autonoom met betrekking tot het Italiaans en met betrekking tot de andere typen wordt door taalkundigen als één beschouwdRomaanse taal in alle opzichten, en staat los van het domein van het Italiaans. ^[80]

Wat herkenning betreft, zijn niet-Romaanse talen gemakkelijk te onderscheiden, terwijl de andere dat minder zijn, omdat ze over het algemeen worden aangetroffen in een taalkundig continuüm met het Romaanse taalsysteem. De Romaanse talen die door de Italiaanse staat in hun autonomie worden erkend, zijn Sardisch , Catalaans , Frans , Occitaans , Frans- Provençaals , Friulisch en Ladinisch . Dit worden minderheidstalen genoemd volgens wet 482/99, ^[81]omdat wordt aangenomen dat ze verwijzen naar nieuwe modellen buiten de Italiaanse staat (zoals Frans, Catalaans, Occitaans en Frans-Provençaals), of om andere redenen waarover vaak wordt gedebatteerd (historisch, autonoom, afwezigheid van het continuüm, enz.: Sardisch, Friulisch en Ladinisch). ^[82]

De andere Romaanse talen worden niet erkend door de staat en daarom is er geen officiële classificatie op politiek niveau. Taalkundigen hebben de neiging om 5 groepen te identificeren naast het systeem van Toscaanse dialecten (de laatste volledig verwijzend naar het Italiaans):

1. Gallo-cursief
   • het omvat Piemontese , Lombardische , Emiliaans-Romagna , Ligurische , Gallische Marche , evenals een deel van de Trentino-dialecten ;
2. Veneto
   • het omvat Venetiaans , de dialecten van Venezia Giulia , Istriota , evenals een deel van de dialecten van Trentino ;
3. Italiaans defensief middenveld
   • het omvat de Umbrische dialecten , de centrale Marche-dialecten , de Lazio-dialecten (behalve die van het uiterste zuiden van de regio), de Abruzzese-dialecten van de Sabijnse groep ;
4. Zuid-Italiaans
   • omvat de zuidelijke Marche-dialecten , de Abruzzese-dialecten (met uitzondering van die van de Sabijnse-groep ), de Molise-dialecten , de zuidelijke Lazio-dialecten , de Campania-dialecten , de Apulische dialecten (met uitzondering van de Salento ), de Lucaanse dialecten en de noordelijke Calabrische dialecten
5. Italiaans op het verre eiland
   • omvat het Salento-dialect , het zuidelijke Calabrische dialect en het Siciliaanse .

De reden waarom deze talen niet worden herkend, hoewel ze niet vergelijkbaar zijn met het Italiaans, staat ter discussie.

Bescherming van de Italiaanse taal

De Italiaanse taal heeft geen officiële normalisatie-instanties. Hoewel er tal van instellingen zijn die zich toeleggen op de studie en promotie ervan, is geen van deze officieel gedelegeerd aan de actieve uitwerking van taalregels, bijvoorbeeld een normatieve grammatica , naar het model van de Real Academia Española , de Académie française , de Portugese academies (Lusitanian en Braziliaans ) of anderen. Er zijn ook geen semi-officiële taalinstanties, naar Zweeds model. ^[83] In tegenstelling tot deze en andere landen zijn er bovendien geen verwijzingen naar de Italiaanse taal in de fundamentele beginselen van de nationale grondwet ^[84]van de Italiaanse Republiek: de enige expliciete verwijzing in een grondwettelijke bepaling is aanwezig in artikel 99 van het bijzondere statuut van Trentino-Alto Adige (ex DPR n.670 van 31 augustus 1972), waaraan normatieve verwijzingen van ondergeschikte bronnen zijn toegevoegd (codes van burgerlijke en strafvordering en artikel 1 van wet nr. 482 van 15 december 1999). ^[85]

Accademia della Crusca

De Accademia della Crusca heeft tot doel, uitgedrukt in artikel 1 van haar statuten, "de Italiaanse taal te ondersteunen, in haar historische waarde als fundament van de nationale identiteit, en haar studie en kennis in Italië en in het buitenland te bevorderen". ^[86] Hij is ook een van de oprichters van de European Federation of National Linguistic Institutions (EFNIL).

Zoals benadrukt in het statuut, is de academie verantwoordelijk voor het bevorderen van de studie van de Italiaanse taal voor historisch-linguïstische, lexicografische en etymologische doeleinden. De wetenschappelijke activiteit van de Academie vindt plaats op drie hoofdgebieden:

1. het Italian Philology Study Centre, dat de studie en kritische editie van oude Italiaanse teksten en schrijvers promoot;
2. het Italian Lexicography Studies Centre, dat zich bezighoudt met studies over het Italiaanse lexicon en de compilatie van lexicografische werken;
3. het Italian Grammar Studies Center, gewijd aan de studie van de historische, beschrijvende en normatieve grammatica van de Italiaanse taal.
4. de Incipit-groep, een observatorium voor beginnende neologismen en bosbouw. ^[87]

Werk van de Italiaanse Woordenschat

De Opera del Vocabolario Italiano is het CNR-instituut dat tot taak heeft de Italiaanse Historische Woordenschat uit te werken. Hij is een van de oprichters van de European Federation of National Linguistic Institutions (EFNIL). ^[88]

Nobelprijzen voor Italiaanstalige literatuur

• Giosuè Carducci (1906, Italië ) 
• Grazia Deledda (1926, Italië ) 
• Luigi Pirandello (1934, Italië ) 
• Salvatore Quasimodo (1959, Italië ) 
• Eugenio Montale (1975, Italië ) 
• Dario Fo (1997, Italië ) 

Opmerking

Verklarend

bibliografisch

Bibliografie

• Raffaele Simone (bewerkt door), Encyclopedia of Italian , Rome, Treccani, 2010.
• Luca Serianni en Alberto Castelvecchi, Italiaanse grammatica: gemeenschappelijke Italiaanse en literaire taal , Turijn, UTET , 1988.
• Luca Serianni en Alberto Castelvecchi, Italiaans. Grammatica, syntaxis, twijfels , Milano, Garzanti, 1997. Gereduceerde versie van de Italiaanse grammatica: gemeenschappelijke Italiaanse en literaire taal
• Gaetano Berruto , sociolinguïstiek van het hedendaagse Italiaans , Rome, Carocci, 1987.

andere teksten

• Ignazio Baldelli (onder redactie van), De Italiaanse taal in de wereld: een onderzoek naar de motivaties om Italiaans te studeren , Rome, Istituto della Enciclopedia Italiana, 1987.
• ( EN ) Europese Commissie, Eurobarometers - Europese en hun talen ( PDF ), in Eurobarometer , 2006. Ontvangen 21 juni 2016 (gearchiveerd van het origineel op 18 maart 2009) .
• Tullio De Mauro, Taalgeschiedenis van het verenigde Italië , Bari, Laterza, 1970.
• Claudio Giovanardi en Pietro Trifone , De Italiaan in de wereld , Rome, Carocci, 2012.
• Rogers, Derek, D'Arcangeli, Luciana. 2004. Illustraties van de IPA: Italiaans . In: Tijdschrift van de International Phonetics Association . Cambridge, Cambridge University Press, blz. 117-121.
• Barbara Turchetta, De wereld in het Italiaans: variëteiten en internationaal gebruik van de taal , Rome-Bari, Laterza, 2005, ISBN  88-420-7706-2 .
• Franco Villa, Nuovo maiorum sermo , Turijn, Paravia , 1991, ISBN  88-395-0170-3 .
• Massimo Palermo , Italiaanse taalkunde , Bologna, Il Mulino , 2015, ISBN  978-88-15-25884-7 .

Gerelateerde items

• Italofonie
• Italiaanse grammatica
• Geschiedenis van de Italiaanse taal
• Italianistisch
• vulgaire taal
• Taal van de liefde
• dialect
• Veronese raadsel
• Rustige Cassinesi
• Siciliaanse school
• Regionale varianten van de Italiaanse taal
  • Toscaans dialect
  • Italiaanse taal in Zwitserland
  • Italiaanse regio van Sardinië
  • Talen van de autonome provincie Bolzano
• Gesproken talen in Italië
• Broccolino
• Itangles
• verdubbeld
• Populair Italiaans
• Bureaucratisch Italiaans
• Netwerk van excellentie van institutioneel Italiaans

Andere projecten

• Wikisource bevat een essay van Ugo Foscolo : Over de Italiaanse taal. Zes toespraken
• Wikisource bevat een essay van Francesco Algarotti : Over de rijkdom van de Italiaanse taal in militaire termen
• Wikiquote bevat citaten over de Italiaanse taal
• Wikibooks bevat een cursus Italiaans
• Wiktionary bevat het lemma van woordenboek « Italiaans »
• Wikiversity bevat leermiddelen over de Italiaanse taal
• Wikimedia Commons bevat afbeeldingen of andere bestanden in de Italiaanse taal

• Wikinews bevat het artikel Clash in the Chamber over de Italiaanse taal , 13 december 2006

Externe links

• ( EN ) Italiaanse taal , in Enciclopedia Britannica , Encyclopædia Britannica, Inc.
• ( EN ) Werken met betrekking tot de Italiaanse taal , op Open Library , Internet Archive .
• ( EN ) Italiaanse taal , op Ethnologue: Languages ​​of the World , Ethnologue .
• Ministerie van Buitenlandse Zaken - Het netwerk van Italiaanse culturele instituten , op Ester.it .
• Claudio Giovanardi en Pietro Trifone , in samenwerking met Elisa De Roberto en Emiliano Picchiorri, Italiaans op de wereldtaalmarkt ( PDF ).
• Accademia della Crusca , op accademiadellacrusca.it . Ontvangen 17 december 2019 .
• Opera Instituut voor de Italiaanse Woordenschat ,op ovi.cnr.it.
• Italiaanse radio- en televisiegemeenschap , op comunitaitalofona.org .
• Dante Alighieri Society , op ladante.it .
• Linguïstisch Observatorium van Italiaans Zwitserland ,op ti.ch. Ontvangen op 1 mei 2022 (gearchiveerd van het origineel op 23 november 2021) .
• Portaal van de Italiaanse taal, Ministerie van Buitenlandse Zaken , op linguaitaliana.esteri.it .

Online woordenboeken en grammatica's

Algemene woordenboeken

• Salvatore Battaglia, Groot woordenboek van de Italiaanse taal. Prototype digitale editie , op gdli.it , UTET, 1961-2002.
• Italiaans woordenboek door Tullio De Mauro , op Dizionario.internazionale.it .
• Multimedia en meertalig Italiaans woordenboek voor spelling en uitspraak (DOP) , op Dizionario.rai.it .
• Woordenschat van de Italiaanse taal , op treccani.it , Treccani.
• Woordenboek van Ticino, Graubünden en "federaal" Italiaans , op elvetismi.googlepages.com .

Synoniemenlijst

• Het woordenboek van synoniemen , op treccani.it , Treccani.
• Synoniemen en antoniemen van de Italiaanse taal , op synoniemen-contrari.it . Ontvangen op 13 mei 2013 (gearchiveerd van het origineel op 20 september 2012) .
• Woordenboek van synoniemen van de Italiaanse taal , op sinonimicontrari.com .

Bronnen en encyclopedieën

• Encyclopedie van het Italiaans , op treccani.it , Treccani.
• Lexicografie van de zemelen, woordenboek , op lessicografia.it . Ontvangen op 27 mei 2018 (gearchiveerd van het origineel op 7 april 2018) .
• Vincenzo Ceppellini, grammaticaal woordenboek voor een goed gebruik van de Italiaanse taal. Nieuwe red. uitgebreid en bijgewerkt , DeAgostini, 1990, ISBN  88-402-0777-5 . (eerste editie van 1956)

Officiële talen van de Europese Unie
Bulgaars Tsjechisch  Kroatisch  Deens  Ests  Fins Frans  Grieks  Engels  Iers Italiaans  Lets  Litouws  Maltees  Nederlands  Pools  Portugees  Roemeens  Slowaaks  Sloveens  Spaans  Zweeds  Duits  Hongaars _ _ _  _ _ _ _ _  _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _  _ _

Talen en dialecten van Italië
Italiaanse wetgeving ter bescherming van taalminderheden
Galloitalische groep	Piemontese Alessandrino  · Asti  · Biellese  · Canavesano  · Cuneo  · Langarolo  · Monregalees  · Valsesiano  · Vercellese Ligurisch Finalese  · Intemelio ( Brigasco )  · Novese  · Savonese  · Spezzino  · Taarchino Emiliano Basso Mantua ( Guastallese ) Bolognese  Carrarese  Ferrarese ( Comacchiese )  Lunigiaanse Mantovano  Modenese (  Carpigiano Mirandolese  Frignanese ) Parmezaanse kaas Piacentino (  Bobbiese )  Reggiano _  _ _ _ _ _  _ _  _ _ Lombardisch Westers  · Oosters  · Alpine  · Cremonees Ander Romagnolo ( Gallo-Piceno ( Senigalliese ) )  Gallo -Cursief van Sicilië Gallo-Cursief van Basilicata Ligurisch-Piemontese dialecten ( Altarese  ) Lombard -  Emiliaanse dialecten  ( Tortonees Pavese  Oltrepadano  )
Veneto	Bisiacco Central Colonial ( Goriziano Pordenonese Triestino Udinese )  Gradese Northern ( Lamonese Primierotto ) Veneziano (  Chioggiotto ) Veronese Pavano †  _  _  _  _ _  _  _  _ _  _  _
Italiaanse taal en Toscaanse dialecten	Regionaal Italiaans ( Zuid -Noord- Siciliaans Sardinisch ) Populair Italiaans  Biturgens Gallurese Lucchese Massese Sassarese Versiliese  Capraiese  †  _  _  _ _  _  _  _  _  _
Mediane groep	Umbrië Perugino  · Tifernate  · Viterbese Centraal Marchigiano Anconitano  · Jesino  · Osimano Lazio Centraal-noord ( Alatrense  · Marinese )  · Romanesco Sabino Aquilano
Zuidelijke tussengroep	Abruzzen Oostelijke Abruzzen ( Teramano )  · Zuidelijke Marchigiano ( Ascolano )  · Teatino Campano Beneventano Cilentano Irpino (  Arianese ) Zuid- Lazio ( Sorano )  Napolitaans  _ _  _ Apulisch Andriese  · Barese  · Foggiano  · Lucerino Lucan Lucan Apennijnen Area Apulisch- Lucan Area  Lausberg Area (  Marateota )  Metapontino Ander Molise
Extreme zuidelijke groep	Siciliaans West ( Palermo  · Agrigento ( Bivonese )  · Pelagio )  · Pantesco  · Centraal  · Orientale ( Catanees )  · Zuidoost  · Messina  · Eolisch  · Reggino Ander Salentino ( Brindisino  · Leccese )  · Zuid-Cilento  · Cosentino  · Catanzarees
Sardinisch	Campidanese ( Cagliaritano )  · Logudorese
Reto-roman groep	Ladino Badioto Gardenese Fassano Livinallese Ampezzano  Noneso  Solandro Cadorino  _  _  _ _  _ _  _ Friulisch West- Centraal  Oost ( Oost ) Carnic  Tergestino †  Muglisano †  _ _ _
Andere Romaanse talen	Apulisch-Salentijnse dialecten  ( Tarantino ) Ladinische  - Venetiaanse dialecten ( Agordino Zoldano )  Lombard -  Venetiaanse dialecten ( Trentino ( Pinetano ) )  Frans ( Aostavallei Frans )  Francoprovençaals ( Faetano  Valdostano ) Occitaans (  Guardiolo Vivaro -  alpine )  Catalaans  - Italiaans Judes ​​( _ Joods-Piemontese Bagitto † )
Duitse taal	Walser Beiers (  Zuid- Tiroler  Mocheno  _ _ Zuid Cimbrian ) _  _  _ _  _
Slavische talen	Sloveens ( Resiano  · Po nasen )  · Kroatisch Molise
Andere Indo-Europese talen	Grieks-Italiaanse dialecten ( Grieks  · Grico - Italiaanse dialecten ) Arbereshe  Romanì  ( )
Gebarentalen	Italiaanse gebarentaal
Recente immigratietalen	Roemeens  · Albanees  · Chinees  · Arabisch  · Oekraïens  · Russisch  · Bengaals  · Pools  · Spaans  · Engels  · Servo-Kroatisch
† = taal uitgestorven

V  ·  D  ·  M Italiaanse en Italiaanssprekende gemeenschappen buiten de Italiaanse Republiek
Inheemse Italiaanssprekende gemeenschap	Italianen uit Kroatië ( Italiaanse Dalmatiërs ) Italiaanse  Nizzards Italianen uit  Slovenië  Italiaanse Zwitsers ( Ticino  Graubünden Italiaans )
Gemeenschappen en oorsprong van de Italiaanse emigratie	Afrika : Italiaans-Algerijnen Italiaans-Egyptenaren  Italiaans -Marokkanen  Italiaans -Zuid-Afrikanen  Italiaans -  Tunesiërs Midden-Amerika : Italo-Costa Ricanen  · Italo-Dominicanen  · Italiaans-Puerto Ricanen Zuid-Amerika : Italiaans-Argentijnen Italiaans- Boliviërs  Italiaans -Brazilianen  Italiaans -Chileense  Italianen -Colombianen  Italiaans -Paraguayanen  Italiaans -Peruvianen  Italiaans -Uruguayanen  Italiaans -  Venezolanen Noord-Amerika : Italiaanse Amerikanen ( Italianen uit Utah  Italianen uit Philadelphia  Italianen uit New Orleans ) Italiaans-Canadezen  Italianen -  Mexicanen Azië : Italo-Levantini  · Italo-Libanese Europa : Italiaans-Oostenrijkers Italiaans-Belgen  Italiaans -Bosniërs  Italiaans  - Brits ( Genuese van Gibraltar  ) Italiaans -Frans Italiaans-Grieken ( Italiaanse Corfioten  ) Italiaans -Iers  Italiaans -IJslanders  Italiaans -Luxemburgers  Italiaans  - Roemenen Italiaans-Russen  Italiaans -San Marino  Italiaans - Zweden  Italiaans  - Zwitsers  Italiaans - Duitsers  Oekraïne : (  Italianen uit de Krim Italianen uit Odessa ) Oceanië : Italiaans-Australiërs  · Italiaans-Nieuw-Zeelanders
Italianen in de voormalige koloniën van het Koninkrijk Italië	Afrika : Italo-Eritreeërs  · Italo-Ethiopiërs  · Italo-Libiërs  · Italo-Somaliërs Azië : Italiaanse kolonisten in de Dodekanesos Europa : Italiaanse kolonisten in Albanië

De drie Florentijnse kronen van de Italiaanse taal
Dante Alighieri  · Francesco Petrarca  · Giovanni Boccaccio
·  ·
Goddelijke Komedie  · Canzoniere  · Decameron

Vaticaanstad Portaal	Italië portaal	Literatuurportaal
Taalportaal	San Marino-portaal	Portaal Zwitserland