Oud Novgorod-dialect † drevnenovgorodskij dialekt | |
---|---|
Ingesproken | Novgorod |
Periode | 11e - 15e eeuw |
Sprekers | |
Classificatie | uitgestorven |
Andere informatie | |
Schrijven | cyrillisch alfabet |
Jongen | SVO |
taxonomie | |
fylogenie | Indo -Europese talen Balto-Slavisch Slavisch Oost -Slavisch Oud Novgorod dialect † |
Classificatiecodes | |
Taalkundige lijst | 09z ( NL )
|
Het oude Novgorod-dialect ( in het Russisch : древненовгородский диалект ?, Transliterated : drevnenovgorodskij dialekt ) is een term geïntroduceerd door Andrei Zaliznjak (Андрей Анатольjana bereccia "verrassend de verschillende kenmerken van de bast" om de verschillende kenmerken van de bast te rechtvaardigen 11e tot 15e eeuw , gevonden in en rond Novgorod vanaf 1951.
taalkundige kenmerken
De teksten op berkenbast zijn geschreven in een bepaald Russisch dialect waarin de onregelmatigheid in de realisatie van de palatalisaties het meest karakteristieke element vertegenwoordigt:
- De eerste (regressieve) palatisering verschijnt in beperkte mate, in feite komt het voor in de inheemse woorden en binnen de stam, maar het is niet aanwezig voor achtervoegsels en uitgangen die beginnen met ь , i of e (bijvoorbeeld het bezittelijke Lukinъ [ van Luke] , wat in het Oud-Russisch Luinčъ is ; of de vocatief Marke , wat in het Oud-Russisch Marče is ), noch in leningen uit Baltische talen. [1]
- De tweede (regressieve) palatisering, kenmerkend voor alle andere Slavische talen, ontbreekt. Dit gebrek, dat al door sommige geleerden werd verondersteld, heeft bevestiging gevonden in de gramoty met talrijke voorbeelden: de enkelvoudige datief van het Oerslavisch * rěk -a [rivier], * rě k -ě , ontstond niet rě c ě maar bleef rě k ě , o * k ьr k y [kerk] (Middenhanzeatisch Saksisch k er k e > Modern Nedersaksisch kark ) bleef k ьrky, in tegenstelling tot het moderne Russische c erkov ' ; Proto-Slavische medeklinkerclusters * kv, * gv , vóór ě , worden bewaard (zoals in West-Slavische talen ) in plaats van transformatie te ondergaan in cv, zv (bijv. k vět- [kleur], Modern Russisch c vet ; g vězda [ster] , modern Russisch z vezda ). [1]
- De derde (progressieve) palatalisatie van x vond niet plaats, zoals blijkt uit de wortel vь x ' - [alle], moderne Russische ve s ' . [1]
- Het nominatief enkelvoud van zelfstandige naamwoorden in -o eindigt op -e (in plaats van -ъ , zoals in alle andere Slavische talen). De woorden die deze uitgang aannemen zijn: zelfstandige naamwoorden en korte bijvoeglijke naamwoorden ( brate [broer], zamъke [hangslot], xlěbe [brood], kěle [geheel]); eigennamen ( volose [Volos, naam van een heidense godheid], ivane [Ivan]; deelwoorden in ‑l‑ ( vъzjale [prese]), in ‑n‑ ( napisane [geschreven]), in ‑t‑ ( vybite [geslagen ]); voornaamwoorden ( hetzelfde [hetzelfde], vьxe [alle],keto [chi], lange bijvoeglijke naamwoorden (kotorei [wie], met -e- voor het enclitisch voornaamwoordelijk deeltje). [2]
Verder is de gebruikte spelling bijzonder, aangezien ъ en о enerzijds en ь en е anderzijds als allofoonvarianten worden gebruikt. Lange tijd werd gedacht dat deze spelfouten te wijten waren aan het feit dat de inwoners van Novgorod analfabeet waren, aangezien het aantal gramoty'sgevonden, werd het duidelijk dat de oscillatie in het gebruik van de twee geschreven vormen niet toevallig is, maar specifieke trends volgt, dus tegenwoordig wordt aangenomen dat de schijnbare "fouten" te wijten zijn aan een "gebruikelijk" grafisch systeem dat als zodanig op scholen wordt onderwezen van Novgorod naast de traditionele literaire Russische spelling. Dit systeem maakte het ambivalente gebruik van bepaalde letters van het alfabet mogelijk, zoals gebeurt in het moderne Russisch waar het gebruik van de letter e in plaats van ë is toegestaan . Inderdaad, 95% van de gramoty is volledig vrij van spelfouten. [3]
Voorbeelden
Een rechtszaak: Novgorod berkenbrief nr. 109
Geschreven tussen het einde van de 11e eeuw en 1110 , herontdekt in 1954 .
Oorspronkelijke tekst (met toegevoegde woordverdeling): [4]
грамота : ω жизномира : къ микоуле : коупилъ еси : робоу : плъскове : а ныне мѧ : въ томъ : ѧла кънѧгыни : а ныне сѧ дроужина : по мѧ пороучила : а ныне ка : посъли къ томоу : моужеви : грамотоу : е ли оу него -
Vertaling: [5]
"Brief van Žiznomir aan Mikula. Je hebt een slavin gekocht in Pskov. En nu heeft de prinses me daarom gearresteerd. En nu heeft ze de družina voor mij gegarandeerd. En stuur nu dus naar die man [wie haar. hij verkocht] een brief, als hij een [andere] slaaf bezit. En dit is wat ik van je wil: [die] een paard kocht en je liet rijden op een man van de prins, [kom je] naar de confrontatie. En als je 't nam [terug] het geld [uitgegeven aan de aankoop van de slaaf], neem niets van hem"
Blijkbaar had de prinses de slaaf van Žiznomir herkend als een van haar eigen vermiste slaven, misschien ontvoerd en doorverkocht, en had ze hem laten arresteren. Žiznomir werd vrijgelaten uit de gevangenis dankzij de garantie die hem werd geboden door de družina , het gezelschap van de persoonlijke garde van de prins waartoe hij behoorde. Dus nu vraagt hij Mikula, zijn dienaar of partner, om een andere slaaf te kopen om aan de prinses te geven voor de periode waarin de eerste beschikbaar moet zijn voor de magistraat (de man van de prins) om de "vergelijkingen" te maken, dat is de gerechtelijke procedure om de rechtmatige eigenaar van de slaaf op te sporen in overeenstemming met de bepalingen van Russkaja Pravda . [5]
Een uitnodiging: Novgorod berkenbrief nr. 497
Geschreven tussen 1340 en 1380 , gevonden in 1972.
Oorspronkelijke tekst (met toegevoegde woordverdeling): [6]
поколоно ω гаврили ω посени ко зати моему ко горигори жи коумоу ко сестори моеи ко оулите чо би есте поихали во городо ко радости моеи а нашего солова не оставили да бого вамо радосте ми вашего солова вохи не осотавимо
Vertaling:
"De groeten van Gavrila Posenja aan mijn zwager, de peetvader Grigori en mijn zus Ulita. Zou je me het genoegen willen geven om door de stad te rijden zonder ons woord na te laten? God schenke je geluk. We laten allemaal je woord niet achter "
Opmerking
- ^ a b c Artemij Keidan , pp. 181, 182 .
- ^ Artemij Keidan , p. 183 .
- ^ Artemij Keidan , p. 180 .
- ^ ( RU ) Drevnerusskie berestjanye gramoty - Gramota 109 , op gramoty.ru . Ontvangen op 23 februari 2017 (gearchiveerd van het origineel op 4 maart 2016) .
- ^ a b Remo Faccani, Novgorodian Gramoty op berkenschors. I (11e-12e eeuw). Gramota 109 , in Annalen van Ca 'Foscari. Westerse serie , Redactioneel programma, Padua, 1987, pp. 130-132
- ^ ( RU ) Drevnerusskie berestjanye gramoty - Gramota 497 , op gramoty.ru . Ontvangen op 23 februari 2017 (gearchiveerd van het origineel op 5 november 2017) .
Bibliografie
- Artemij Keidan, Novgorodiaanse inscripties op berkenschors vanuit een vergelijkend oogpunt , in Incontri Linguistici , vol. 32, Pisa, Fabrizio Serra, 2009, pp. 175-193, ISBN bestaat niet.
- Janin, Valentin Lavrentevič. Ja poslal tebe berestu ... ("Ik heb je een brief gestuurd ..."), 3e druk, met een toevoeging door AA Zaliznjak, Moskou, 1998.
- Zaliznjak, Andrej Anatolevič. Drevnenovgorodskij dialekt. ("Oud Novgorod-dialect"), Moskou, 1995.
Externe links
- ( RU ) евнерусские берестяные грамоты , op gramoty.ru .